Władysław Ludwik Szenajch
Urodzony 13 V 1879 w Warszawie. Studia medyczne na Cesarskim UW. Wykładowca Towarzystwa Kursów Naukowych i Wolnej Wszechnicy Polskiej. Doktorat i habilitacja na UW (1922), profesor (1929). W czasie okupacji uczestnik tajnego nauczania.
Lekarz pediatra; organizator służby zdrowia w okresie międzywojennym; propagował pediatrię społeczno-zapobiegawczą.
Wieloletni ordynator i lekarz naczelny Szpitala Anny Marii w Łodzi, a następnie dyrektor i lekarz naczelny Szpitala im. Karola i Marii w Warszawie.
Członek m.in. TNW (1946), Towarzystwa Lekarskiego, założyciel i prezes Polskiego Towarzystwa Szpitalnictwa. Wiceprezes Międzynarodowego Towarzystwa Szpitalnictwa (1921–1939).
Założył i współredagował pismo „Pediatria Polska”.
Zmarł 23 X 1964 w Warszawie.
Rady dla matek: o karmieniu i pielęgnowaniu niemowląt, Warszawa 1916; Zasady organizacji opieki nad dziećmi, Warszawa 1917; Myśli lekarza, Warszawa 1958; Trzy pielęgniarki: Florencja Nightingale, Katarzyna Bakunina, Zofia Szlenkierówna, Warszawa 1959; Główne etapy rozwoju pediatrii, Warszawa 1965.
Bogdanowicz J., 50 lat pracy lekarskiej prof. dr med. Władysława Szenajcha, „Pediatria Polska” 1953, nr 10; Z. Lejmbach, Władysław Szenajch, życie i praca. Warszawa 1976.
Władysław Ludwik Szenajch urodził się 13 maja 1879 roku w Warszawie (według niektórych źródeł 3 maja) w spolonizowanej w połowie XIX wieku rodzinie niemieckich osadników wyznania ewangelicko-reformowanego. Rodzice jego byli właścicielami niewielkiego, kilkumorgowego gospodarstwa warzywno-owocowego i wiatraka na rogatkach Warszawy, na Woli, przy tzw. „czarnej drodze” (wysypanej wówczas miałem węglowym, obecnej ulicy gen. Józefa Bema). Ojciec, Edward Schoenaich (1830–1879), zmarł dwa tygodnie przed narodzeniem syna Władysława (niektóre źródła podają, że zmarł, gdy syn miał kilka miesięcy). Po śmierci męża na matkę, Emilię z Wanków (1836–1925), spadł trudny i wielce odpowiedzialny ciężar, obowiązek wychowywania siedmiorga dzieci. Władysław jako najmłodszy w rodzinie wychowywał się z siostrami, które poświęcały mu wiele czasu, pomagały matce w opiece i gospodarstwie.
Władysław Szenajch rozpoczął edukację w 1887 roku w Szkole Rzemiosł Jerzego Kühna założonej w 1879 roku, ale ponieważ nie wykazywał szczególnego zainteresowania tego typu przedmiotami, matka, po rozmowie z dyrektorem szkoły (który wyraził się o chłopcu bardzo pozytywnie, mówiąc, że „winien zostać ministrem, a nie rzemieślnikiem”), zmuszona była po roku przenieść go do VI gimnazjum ewangelickiego, z nauczaniem w języku rosyjskim, mieszczącego się wówczas na Krakowskim Przedmieściu. Była to jedna z trudniejszych szkół w Warszawie, czego dowodem była niewielka liczba uczniów, którzy kończyli ósmą klasę. Uczył się początkowo przeciętnie, ale w starszych klasach było już dużo lepiej. Interesował się szczególnie łaciną, greką i historią, której uczył się głównie sam. Kochał zwłaszcza historię, co zaowocowało w latach późniejszych zainteresowaniem historią medycyny. W roku 1893 uzyskał maturę i w tymże roku zapisał się na Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego, wówczas Cesarskiego, z wykładowym językiem rosyjskim.
Będąc studentem medycyny wiele czasu poświęcał na naukę przedmiotów podstawowych, ale szczególnie interesowała go filozofia, którą wykładał prof. Henryk Struve (1840–1912), znany filozof, etyk i erudyta o szerokich zainteresowaniach; wywarł on wielki wpływ na młodym słuchaczu. Szenajch przez cztery lata uczęszczał na spotkania miłośników filozofii, organizowane w mieszkaniu profesora. Rozbudziło to w nim zamiłowanie do problemów filozofii i etyki, znalazło też odbicie w późniejszych jego pracach i działalności na polu filozofii i etyki medycznej. Szczególnie zapadło mu w pamięci spotkanie z Henrykiem Sienkiewiczem, który na prośbę Struvego czytał fragmenty swojej powieści Krzyżacy. W listopadzie 1903 roku Szenajch wstąpił w związek małżeński z Eugenią Pianko, córką budowniczego.
Już pod koniec studiów zainteresował się pediatrią i jeszcze przed ukończeniem nauki, w marcu 1903 roku, rozpoczął pracę jako wolontariusz w Domu Wychowawczym im. ks. Baudoina, kierowanym wówczas przez warszawskiego pediatrę Ludwika Andersa (1854–1920). W roku 1917 odłączony administracyjnie od szpitala, nieprzerwanie działa do dnia dzisiejszego przy ulicy Nowogrodzkiej 75 pod nazwą Domu Dziecka nr 15 im. ks. G.P. Baudouina.
Nabrawszy nieco praktyki lekarskiej, w 1904 roku Szenajch został tzw. nadetatowym asystentem Oddziału Wewnętrznego Szpitala Dzieciątka Jezus. W marcu 1905 roku wyjechał na półroczny staż do Berlina, do klinik i pracowni niemieckich profesorów Ludwiga Briegera i Izydora Zabłudowskiego oraz uczestniczył w kursie pediatrycznym u prof. Ottona Heubnera. Uczestniczył też równocześnie w zjazdach naukowych i posiedzeniach. Owocem zagranicznego pobytu była pierwsza praca doświadczalna nad przemianą wodną Refraktometryczne badania surowicy krwi (1906).
Po powrocie do kraju, na zaproszenie Józefa Brudzińskiego, wówczas naczelnego lekarza nowo powstałego szpitala dla dzieci w Łodzi, objął Szenajch w lipcu 1906 roku posadę lekarza na oddziale zakaźnym i lekarza ambulatoryjnego. Łódź miała wówczas największy w Polsce wskaźnik umieralności dzieci i żadnego stacjonarnego zakładu pediatrycznego. Dzięki ofiarności zamożnych fabrykantów łódzkich, szczególnie Edwarda i Matyldy Herbstów, którzy ofiarowali 200 tysięcy rubli w złocie oraz teren 4 mórg pod budowę szpitala dla dzieci, powstał szpital-pomnik pamięci ich nagle zmarłej, ukochanej 9-letniej córki Anny Marii, z zastrzeżeniem, że placówka będzie nosiła właśnie jej imię. 3 listopada 1905 roku do Szpitala Anny Marii zostali przyjęci pierwsi mali pacjenci. Stał się on wzorcową placówką dla szpitali polskich i europejskich. Według pierwotnych ustaleń szpital miał za zadanie leczyć dzieci z najbiedniejszych, chrześcijańskich rodzin, na co nie zgodził się Brudziński, zmieniając w statucie zapis na „szpital powszechny dla wszystkich chorych dzieci bez względu na stan majątkowy i wyznanie rodziców oraz narodowość”.
Po wyjeździe Brudzińskiego do Warszawy Szenajch na początku lipca 1910 roku objął stanowisko lekarza naczelnego i ordynatora oddziału wewnętrznego w Szpitalu Anny Marii. Rozpoczął wówczas całkowicie samodzielną pracę kliniczną i naukową. Pierwsze cenne prace naukowe Szenajcha z tego okresu dotyczyły chorób zakaźnych i występujących w nich powikłań: O zapaleniu nerek w przebiegu płonicy (1907) i O analogii w czasie występowania zapalenia płoniczego gruczołów i nerek (1909). W roku 1910 udał się powtórnie za granicę w celu bliższego zapoznania się z organizacją i prowadzeniem oddziałów dziecięcych. Odwiedził wówczas ośrodki w Budapeszcie, Berlinie, Wiedniu, Kolonii i Monachium. W Düsseldorfie zwiedził klinikę Arthura Schlossmana, gdzie w czasie specjalistycznego kursu dotyczącego schorzeń niemowląt zaznajomił się z organizacją opieki nad dziećmi z Zagłębia Ruhry.
Po powrocie do Łodzi zajął się powiększaniem liczby łóżek w Szpitalu Anny Marii; doprowadził do zwiększenia ich o 40 – aż do 120. Ponadto zorganizował i uruchomił pierwszy w Królestwie Polskim oddział dla niemowląt oraz – co było szczególnie ważne – odizolował dzieci chore na gruźlicę, wydzielając dla nich osobną salę szpitalną. Wiedząc, jak cenną i wielce pożyteczną pracę wykonują pielęgniarki, zorganizował dla nich specjalistyczne kursy szkoleniowe. Był poza tym lekarzem w fabryce włókienniczej Henryka Grohmana, w Domu Sierot i lekarzem szkolnym. Pełnił też wiele funkcji społecznych, z których na uwagę zasługuje działalność w zarządzie Towarzystwa „Kropli Mleka”, Towarzystwa Opieki nad Dziećmi i praca w Przychodni Przeciwgruźliczej, która była pierwszą taką placówką na ziemiach polskich. Działał także czynnie w Towarzystwie Lekarskim, gdzie od 1911 roku piastował funkcję przewodniczącego jego Sekcji Pediatrycznej.
W 1913 roku, na prośbę Józefa Brudzińskiego i Zofii Szlenkierówny, Szenajch wyjechał z Łodzi do Warszawy, by objąć stanowisko ordynatora i pomocnika lekarza naczelnego (był nim wówczas Józef Brudziński) i wspólnie ze swoim przyjacielem podjąć kolejne wyzwanie dla dobra chorych dzieci. Szlenkierówna była córką zamożnych ewangelickich przemysłowców, a przede wszystkim fundatorką dużego szpitala dziecięcego na Woli. Szpital jako instytucja miejska, finansowany był przez fundację im Karola i Marii Szlenkierów, ale kierowany przez ich córkę – Zofię. Sukcesorem szpitala Karola i Marii jest dziś szpital przy ul. Działdowskiej. Władysławowi Szenajchowi, znakomitemu pediatrze, i Zofii Szlenkierównie, wykształconej pielęgniarce i stałej kuratorce, placówka ta zawdzięczała wysoki poziom lekarsko-pielęgniarski i etyczno-społeczny. Tu po raz pierwszy w Polsce utworzono etat pielęgniarki społecznej.
Po wybuchu I wojny światowej Szenajch powołany został w styczniu 1915 roku na stanowisko lekarza naczelnego Sekcji Sanitarnej, zajmującej się organizacją służby zdrowia na terenie Warszawy. Gdy do stolicy wtargnęły wojska pruskie, z pobudek patriotycznych zmienił swoje nazwisko, zamieniając niemiecką pisownię Schoenaich na polską Szenajch, nie chcąc, aby niemieckie władze uważały go za Niemca.
Pod okupacją niemiecką, od 1916 roku Szenajch był członkiem Zarządu Rady Głównej Opiekuńczej (RGO), powstałej w miejsce Komitetu Obywatelskiego, i lekarzem naczelnym Wydziału Opieki nad Dziećmi. Jako delegat Rady wyjechał w 1917 roku do Niemiec i Austrii, aby zapoznać się z pracą i organizacją opieki nad dziećmi w czasie trwania działań wojennych. W tym samym roku wydał osobną pozycję książkową Zasady organizacji opieki nad dziećmi, która była podręcznikiem dla uczestników kursów dla lekarzy powiatowych; zanalizował w niej przyczyny wysokiej śmiertelności dzieci na terenie Królestwa Polskiego podczas wojny i poziom opieki nad dziećmi oraz przedstawił problemy lekarza, pielęgniarki i pedagoga wobec dzieci specjalnej troski.
W rok później Szenajch został powołany na stanowisko referenta do spraw higieny społecznej dziecka, a po przekształceniu referatu w wydział został naczelnikiem Wydziału Opieki Państwowej nad Dzieckiem i Matką w Ministerstwie Zdrowia Publicznego, Opieki Społecznej i Ochrony Pracy. Od 3 listopada 1918 roku z ramienia Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej tworzył – już w niepodległej Polsce – nowe polskie urzędy zdrowia społecznego, przejmując instytucje sanitarne z rąk okupantów niemieckich i austriackich. Efektem pracy było wydanie publikacji Zadania wydziału opieki państwowej nad dzieckiem i matką (1918). W styczniu 1919 roku, gdy w gabinecie Ignacego Paderewskiego ministrem zdrowia został dr Tomasz Janiszewski, Szenajch został powołany na stanowisko dyrektora Departamentu Opieki nad Dziećmi i Młodzieżą.
Oprócz szeroko pojętej działalności lekarskiej i społecznej Władysław Szenajch prowadził zajęcia dydaktyczne. W roku 1917 wykładał higienę społeczną dziecka na kursach zorganizowanych dla lekarzy powiatowych, miał też cykl wykładów z dziedziny opieki nad dzieckiem w Towarzystwie Kursów Naukowych. W Wolnej Wszechnicy Polskiej wykładał w latach 1918–1920 zagadnienia opieki nad dziećmi i higienę społeczną dziecka.
Po śmierci doktora Andersa w 1920 roku Szenajch objął stanowisko prezesa Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego i zainicjował wydawanie jego organu – „Pediatrii Polskiej”, które do 1933 roku redagował wspólnie z Mieczysławem Michałowiczem. Rola Szenajcha w Towarzystwie była wyjątkowa: był autorem prawie wszystkich ważniejszych poczynań naukowych i społecznych, za co też nadano mu w 1952 roku tytuł członka honorowego. Na terenie Szpitala Karola i Marii zorganizował I Krajowy Zjazd Pediatrów Polskich.
W 1921 roku Władysław Szenajch został lekarzem naczelnym Szpitala Karola i Marii i wspólnie z Julianem Kramsztykiem opracował memoriał, który stał się podstawą artykułu 103 Ustawy Konstytucyjnej z 1921 roku, dotyczącego opieki nad macierzyństwem, dziećmi i młodzieżą. W 1922 roku otrzymał stopień doktora wszech nauk lekarskich, a równocześnie przedłożył Wydziałowi Lekarskiemu Uniwersytetu Warszawskiego rozprawę habilitacyjną Refraktometryczne badanie surowicy krwi. W tym czasie otrzymał nominację na dyrektora Szpitala im. Karola i Marii.
Mając duże doświadczenie i będąc wybitnym specjalistą w zakresie zagadnień szpitalnictwa, Szenajch czynnie działał w Polskim Towarzystwie Szpitalnictwa, w którym od 1929 do 1936 roku pełnił funkcję wiceprezesa, a następnie do 1939 – prezesa. W 1938 roku przyznano mu status członka honorowego, a w latach 1921–1939 pełnił funkcję wiceprezesa Międzynarodowego Towarzystwa Szpitalnictwa. Od początku lat 20. był członkiem zarządu Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej oraz Naczelnej Izby Lekarskiej.
W 1929 roku senat Uniwersytetu Warszawskiego nadał mu godność profesora tytularnego, uprawniający m.in. do prowadzenia wykładów uniwersyteckich.
Po wybuchu II wojny światowej Szenajch wraz z grupą swoich współpracowników zamieszkał na terenie Szpitala im. Karola i Marii, aby być razem ze swoimi małymi podopiecznymi i czuwać nad ich bezpieczeństwem. Zawsze spokojny, opanowany i pogodny chciał zapewnić dzieciom w trudnym okresie oblężenia w miarę normalną egzystencję. Jednak po zdobyciu Warszawy przez wojska hitlerowskie, na rozkaz sanitarnych władz okupacyjnych, w styczniu 1940 roku został brutalnie usunięty najpierw ze stanowiska prezesa Izby Lekarskiej, a potem także ze wszystkich zajmowanych w tym czasie przez niego stanowisk, w tym lekarza naczelnego Szpitala im. Karola i Marii. Po aresztowaniu prof. Michałowicza zmuszony był ukrywać się. Jego pracę kontynuowali wykształceni przez niego uczniowie, a wśród nich na pierwszym miejscu Jan Bogdanowicz (1894–1967), późniejszy profesor pediatrii Uniwersytetu Warszawskiego.
Pozbawiony swego warsztatu pracy, Szenajch podjął działania konspiracyjne i rozpoczął nauczanie w Prywatnej Szkole Zawodowej dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego Jana Zaorskiego i na tajnym Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. Ponieważ w czasie okupacji niemieckiej profesor nie miał prawa wstępu do szpitala, prowadził prywatną praktykę lekarską, poświęcając równocześnie dużo czasu sprawom naukowym. Używając pseudonimu Doktor Rafał Judym, sporo publikował, m.in. liczącą 71 stron Ideologię służby zdrowia oraz wychowanie i kształcenie lekarzy (jako powielony maszynopis stała się tematem do dyskusji na zebraniach organizacji niepodległościowych), Potrzeby budowlane współczesnej kliniki pediatrycznej – jako szkoły pediatrii klinicznej i profilaktycznej i O zadaniach i etyce pielęgniarstwa. Dwie jego prace, wydane w 1946 roku, szczególnie zasługują na uwagę, gdyż były poświęcone pediatrii społecznej i wielkim kobietom-pielęgniarkom – Florencji Nightingale i Zofii Szlenkierównie – przedstawicielkom tak szanowanego i docenianego przez niego zawodu. Później rozszerzył tę publikację, dodając opis trzeciej znakomitej pielęgniarki w książce Trzy pielęgniarki: Florencja Nightingale, Katarzyna Bakunina, Zofia Szlenkierówna.
Kiedy wybuchło powstanie warszawskie, Szenajch mieszkał w domu profesorskim przy ulicy Brzozowej na Starym Mieście i przez cały okres walk pomagał powstańcom, ludności cywilnej, zabezpieczając potrzeby medyczne poszkodowanym i chorym w punkcie opatrunkowym, mieszczącym się w sąsiednim domu. Po powstaniu, wysiedlony przeniósł się do Milanówka, ale i tu nie był bezczynny, sprawował bowiem troskliwą i fachową opiekę nad noworodkami z zakładu położniczego, przeniesionego tu Szpitala Dzieciątka Jezus. Stąd też dojeżdżał, z niemałymi trudnościami pokonując część drogi na piechotę, zatrzymując się na nocleg w podwarszawskich Skoroszach u znajomych, nierzadko zmęczony, w zabłoconych butach, ale zawsze w pełni humoru. Zaraz po wojnie objął kierownictwo Katedry Propedeutyki Pediatrii oraz w sytuacji braku pediatrów i dużej liczbie studentów zdecydował się złożyć wniosek do Rady Wydziału Lekarskiego o konieczności natychmiastowego powołania II Katedry i Kliniki Pediatrycznej; wniosek przyjęto ostatecznie w marcu 1947 roku. Jej kierownikiem z tytułem profesora zwyczajnego został Władysław Szenajch.
Po działaniach wojennych Szpital Karola i Marii przestał istnieć. O jego odbudowie, przynajmniej w krótkim czasie, nie było mowy. Warszawa była zburzona, przyznanie pomocy finansowej było nierealne. Dzięki swej zapobiegliwości Szenajch otrzymał na potrzeby placówki trzypiętrowy budynek byłej Ubezpieczalni Społecznej. Tu stworzył szpital liczący prawie 200 łóżek i przychodnię, salę wykładową na ponad 100 słuchaczy, pracownie, poradnie społeczno-zapobiegawcze, bibliotekę i czytelnię. Podczas uroczystego otwarcia szpitala i II Kliniki Pediatrycznej Szenajch powiedział: „Dziecko głodne powinno być nakarmione, chore – leczone, zbłąkane – nawrócone na właściwą drogę, sierota i dziecko opuszczone – wzięte pod opiekę i wspomagane” i przypominał słowa św. Franciszka, że „najpiękniejszymi rzeczami na świecie są kwiaty, gwiazdy i oczy dziecka”.
W tym też okresie rozpoczął wykłady z opieki społecznej na Wydziale Teologii Ewangelickiej na Uniwersytecie Warszawskim i dodatkowo w Studium Pedagogicznym na Wydziale Humanistycznym oraz z biologii w Instytucie Pedagogicznym ZNP. Ponownie zaczął pracować w izbach lekarskich: reaktywował w 1945 roku Warszawską Izbę Lekarską, w której objął funkcję prezesa oraz Naczelną Izbę Lekarską, z funkcją wiceprezesa.
We wrześniu 1959 roku prof. Szenajch przeszedł na emeryturę, nie zrezygnował jednak z pracy naukowej, nadal publikował, utrzymywał kontakt z uczelnią i warszawskimi klinikami pediatrycznymi, wciąż współpracował ze swoimi uczniami. Niestety, słabnące siły nie pozwalały na duży wysiłek myślowy i uniemożliwiały sprawne poruszanie się. Zmarł 23 października 1964 roku w swym mieszkaniu przy ulicy Koszykowej 37. Pozostawił grono oddanych mu uczniów, wśród których byli wspomniani Jan Bohdanowicz i Andrzej Jaczewski oraz Zofia Lejmbach i Barbara Zawirska-Roefler.
Był autorem aż 183 prac, w których poruszał tematy bezpośrednio dotyczące nie tylko klinicznej pediatrii, ale i pediatrii społecznej, szpitalnictwa dziecięcego, deontologii i krytyki lekarskiej. Wydawał też wiele prac popularno-naukowych i publicystycznych.
Profesor Szenajch był człowiekiem skromnym i wyjątkowo sympatycznym, żywym, ruchliwym i wiecznie uśmiechniętym, z bogatą gestykulacją, piękną formą wysławiania się i wspaniałą dykcją. Mówił piękną polszczyzną, każdy wykład był starannie przygotowany, zawsze wyraźnie zakończony podsumowaniem, puentą, korzystał z kartek, ale z nich nie czytał. Używał mnóstwa powiedzonek, formułek, porównań i anegdot. Na przykład pewnego razu na wykładzie ustawił na pulpicie gąsior pełen mleka i słój cukru i oznajmił studentom: „Jeżeli ktoś z was chciałby zjeść proporcjonalnie do wagi ciała tyle, ile niemowlę w ciągu doby, musiałby wypić ten gąsior mleka i zjeść ten słój cukru! Kto z was to potrafi?”. Był wielkim humanistą, myślicielem i filozofem, uczył i wychowywał zarazem. Znał kulturę antyczną, kochał polską literaturę, przytaczał cytaty z Żeromskiego, którego znał osobiście i cenił.
Kochał dwa miasta: Warszawę i Zakopane. Do Zakopanego przyjeżdżał dwa razy w roku, znał jego historię, folklor i wielu ludzi związanych z tym miastem, spotykał się z nimi w kawiarni, rozmawiał, żartował. Odwiedzał często stary cmentarz, przystawał, zdejmując czapkę, nad grobami Chałubińskiego i Sabały. Odwiedzał willę „Atmę” na Kasprusiach, oddając hołd wielkiemu muzykowi – Karolowi Szymanowskiemu.
W Warszawie chodził na wszystkie spektakle teatralne, w których grała Mieczysława Ćwiklińska – uwielbiał ją i nazywał „swoją Ćwikłą”.
Eugenia i Władysław Szenajchowie mieli dwoje dzieci. Córka Maria była śpiewaczką, jednak zarzuciła karierę po wyjeździe z mężem do Włoch. Syn Aleksander od najmłodszych lat uprawiał z zamiłowaniem sport, zwłaszcza lekkoatletykę i piłkę nożną. W latach 1923–1930 był jedenastokrotnym rekordzistą Polski w biegach na 100 i 200 metrów. Drugą jego pasją było dziennikarstwo sportowe i reportaż. Był oficerem Armii Krajowej, walczył w powstaniu warszawskim.
Nestor polskiej pediatrii, filozof medycyny, wybitny człowiek o wielkim sercu, zasłużony społecznik i organizator służby zdrowia w swoim ostatnim dziele Myśli lekarza napisał: „Prawdziwy lekarz stale pamięta, że jest przedstawicielem wolnej, pięknej, rozwijającej się nauki oraz człowiekiem, który wciela w życie głęboką etykę ludzką”. Tę maksymę można z łatwością uznać za motto całego jego życia zawodowego, społecznego i osobistego.
Współcześnie w dowód pamięci i uznania zasług prof. Władysława Szenajcha Prezydium Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie w 2011 roku podjęło uchwałę w sprawie ustanowienia nagrody jego imienia dla lekarzy, którzy uzyskali najlepsze wyniki z Egzaminu Państwowego Lekarskiego i Lekarsko-Dentystycznego.
Wybrana literatura
Bogdanowicz J., 50 lat pracy lekarskiej prof. dr med. Władysława Szenajcha, „Pediatria Polska” 1953, t. XXVIII, nr 10.
Bogdanowicz J., Myśli i wskazania etyczne w pismach Władysława Szenajcha, „Pediatria Polska” 1965, t. XL, nr 5.
Brzeziński T., Szenajch Władysław Ludwik (1879–1964), lekarz, pediatra, [w:] Słownik biograficzny polskich nauk medycznych XX wieku, red. Z. Podgórska-Klawe, Warszawa 1996.
Gołębiowska M., Historia Szpitala Anny Marii dla Dzieci w Łodzi, „Przegląd Pediatryczny” 2008, t. XXXVIII, nr 3.
Jachowicz R., Prof. dr n. med. Władysław Szenajch (1879–1964). Członek honorowy Polskiego Towarzystwa Szpitalnictwa, „Szpitalnictwo Polskie” 1979, t. XXIII, z. 1.
Janczarska D., Rymkiewicz-Kluczyńska B., Klinika Pediatrii i Endokrynologii. Dzieje I Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Warszawie (1809–2006), t. III, Lublin 2009.
Lejmbach Z., Władysław Szenajch – jako organizator i twórca pediatrii społecznej, „Pediatria Polska” 1965, t. LX, nr 5.
Lejmbach Z., Władysław Szenajch, życie i praca, Warszawa 1976.
Lejmbach Z., Szenajch Władysław Ludwik (1879–1964). Słownik biograficzny zasłużonych pediatrów, Warszawa 1985.
Lisowski W., Władysław Szenajch (1879–1964) – pionier pediatrii społecznej. Prekursorzy medycyny polskiej, t. II, Warszawa 2008.
Lisowski W., Jan Bogdanowicz (1894–1967) – sławny pediatra. Prekursorzy medycyny polskiej, t. II, Warszawa 2008.
Łoza S., Szenajch Władysław. Czy wiesz, kto to jest, Warszawa 1938.
Sroka S.T., Szenajch (do r. 1915 Schoeneich) Władysław Ludwik, [w:] PSB, t. XLVIII, Warszawa-Kraków 2012–2013.
Szenajch W., Myśli lekarza, Warszawa 1965.
Szenajch W., Przysięga i przykazanie Hipokratesowe, Warszawa 1931.
Szenajch W., Szpital im. Karola i Marii dla dzieci: budowa, organizacja, działalność: pierwsze dziesięciolecie szpitala 1913–1923, Warszawa 1926.
Szenajch W., Szpital im. Karola i Marii dla dzieci: drugie dziesięciolecie szpitala 1924–1934, Warszawa 1937.
Śródka A., Władysław Szenajch (13 V 1879–23 X 1964), [w:] Album lekarzy i farmaceutów polskich, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 1989, t. LII, z. 4.
Śródka A., Szenajch Władysław Ludwik pseud. Rafał Judym, Uczeni Polscy XIX-XX stulecia, t. IV, Warszawa 1998.
Wryk R., Szenajch Aleksander (do 1915 r. Schoeneich) Aleksander, pseud. Roman (1904–1987), [w:] PSB, t. XLVIII, Warszawa-Kraków 2012–2013.
Zalewski T., W druga rocznicę śmierci prof. W. Szenajcha. Wspomnienie z lat studenckich, „Służba Zdrowia” 1966, t. XLV.
Władysław Szenajch, „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego” 1946, t. XXXIX.