Roszczenia majątkowe w stosunkach polsko-rosyjskich w kontekście mienia dyplomatycznego i konsularnego

Aleksandra Gebuza w swej monografii zajęła się szczególnym aspektem prawa dyplomatycznego: skutkami prawnymi niezgodnego z prawem międzynarodowym wykorzystywania przedstawicielstw dyplomatycznych i konsularnych. Oczywistym skojarzeniem jest w tym kontekście – używając języka oficjalnych komunikatów – prowadzenie przez dyplomatów działalności niezgodnej ze statusem dyplomatycznym, czyli szpiegostwo. Ale w stosunkach polsko-rosyjskich mieliśmy do czynienia z sytuacją szczególną. Przedstawicielstwa dyplomatyczne i konsularne Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich, a następnie Federacji Rosyjskiej były w Polsce wyjątkowo rozbudowane i prowadziły bardzo szeroką działalność. Po roku 1989 władze polskie postanowiły doprowadzić w tym obszarze do normalizacji. Doszło do licznych sporów wynikających z faktu wykorzystywania nieruchomości będących własnością lub znajdujących się w posiadaniu przedstawicielstw rosyjskich niezgodnie z ich przeznaczeniem, tj. m.in. do celów komercyjnych, co w oczywisty sposób łamie przepisy prawa dyplomatycznego.[…]W szczególności przedmiotem polskich działań było odzyskanie zdobytego przez drugą stronę niezgodnie z prawem mienia (często z naruszeniem przepisów polskiego prawa cywilnego czy administracyjnego, a także finansowego) – przede wszystkim usytuowanego w Warszawie. Niniejsza książka przedstawia analizę prawną wspomnianych sporów. prof. dr hab. Władysław Czapliński (fragment Wprowadzenia)