Filozofie skończoności

Włodzimierz Lorenc rozważa konsekwencje odejścia od filozofowania odwołującego się do idei absolutu, czyli filozofowania metafizycznego. Zmiana ta następuje po Heglu i jest przełomem stawiającym pod znakiem zapytania dokonania wielkich filozofów przeszłości. Oznacza odejście od dotychczasowego statusu filozofii oraz jej relacji do innych dziedzin wiedzy.

Przestawienie się na uprawianie filozofii odwołujące się jedynie do sfery skończoności, w odróżnieniu od filozofowania ukierunkowanego na absolut, nie było czymś prostym. W początkowych rozdziałach autor ukazuje ukonstytuowanie się tego nowego sposobu rozumienia filozofii w twórczości Feuerbacha, Kierkegaarda, Jamesa i Deweya. W następnych − rozważa postacie filozofii skończoności z obszaru myśli hermeneutycznej (Dilthey, Heidegger, Gadamer), szkoły frankfurckiej (Horkheimer, Adorno, Habermas) i filozofii poststrukturalistycznej i postmodernistycznej (Foucault, Rorty, Marquard). Osobne miejsce zajmuje omówienie dokonań Derridy i Deleuze’a, którzy zmierzają do zakwestionowania samego podziału na to, co skończone, i to, co nieskończone.

Książka jest ujęciem samodzielnego pomysłu badawczego, skierowana zarówno do środowiska filozoficznego, jak i do czytelników zainteresowanych stanem współczesnej filozofii. Może być pomocna w procesie dydaktycznym dla osób studiujących filozofię współczesną, szczególnie filozofię nieanalityczną.

******

Philosophies of Finitude

The author considers the consequences of the departure from philosophies that refer to the concept of the absolute, i.e. metaphysical philosophies, and the turn towards formulating a philosophy that is only concerned with the sphere of finitude. The author portrays the development of the modern understanding of philosophy in the works of Feuerbach, Kierkegaard, James, and Dewey. He discusses the different forms of the philosophy of finitude from the perspective of hermeneutics, the Frankfurt School, as well as post-structuralist and postmodern philosophy. The author surveys the accomplishments of Derrida and Deleuze.

Keywords: modern philosophy, philosophy of finitude, finitude, infinity, continental philosophy, decline of metaphysics.

Prof. dr hab. Włodzimierz Lorenc – kierownik Zakładu Historii Filozofii Współczesnej w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się w zakresie filozofii hermeneutycznej i filozofii człowieka.

Autor książek: Spór o naturę filozofii a uniwersalizm. Od Kanta po Marksa (1991), Hegel i Derrida. Filozofia w wersji radykalnej (1994), W poszukiwaniu filozofii humanistycznej. Heidegger, Levinas, Foucault, Rorty, Gadamer (1998), Hermeneutyczne koncepcje człowieka. W kręgu inspiracji heideggerowskich (2003), Hermeneutyczne koncepcje człowieka. 2. Dilthey, Misch, Bollnow (2008).