Stare i nowe w przestrzeni miast Ameryki Łacińskiej. Aktorzy i kontestatorzy zmian

Analiza funkcjonowania wybranych miast latynoamerykańskich w kontekście zmian zachodzących w sytuacji społeczno-politycznej krajów Ameryki Łacińskiej od ostatniej dekady XX wieku do chwili obecnej. Przedmiotem studium są Bogota (Kolumbia), Lima (Peru) i Toluca (Meksyk), w których demokratyzacja życia, wzrost roli organizacji lokalnych, budowanie społeczeństwa obywatelskiego i poprawa jakości zarządzania miastem wywierają istotny wpływ na zmianę tradycyjnego, sięgającego lat 70. XX wieku modelu segregacji społeczno-przestrzennej.

Ocenie porównawczej poddano skutki wprowadzania programów zagospodarowania przestrzennego (w tym nowych koncepcji rozbudowy infrastruktury miejskiej) oraz programów walki z ubóstwem (a przede wszystkim poprawy tkanki mieszkaniowej warstw najuboższych). Podjęto tu również próbę szerszego opisu współczesnych zjawisk i procesów charakterystycznych dla urbanizacji w krajach rozwijających się.

Publikacja adresowana do studentów i badaczy geografii rozwoju, antropologii społecznej i urbanistyki.

*********

The old and the new in the space of Latin American cities. Actors and dissenters of change

Analysis of the functioning of selected Latin American cities in the context of changes taking place in the socio-political situation of Latin American countries from the last decade of the 20th century up to the present day. Bogotá (Colombia), Lima (Peru), and Toluca (Mexico) are the subject of study in this book. In these cities the democratization of life, the increase in the importance of local organizations, the formation of civic society and the improvement in the quality of managing the city have a strong influence on the changes occurring in the traditional model of socio-spatial segregation dating back to the 1970s.

Keywords: Latin American cities, Latin America of the turn of the 20th and 21st c., Latin American civic society, urbanization of Latin America.

Neoliberalny model rozwoju miast latynoamerykańskich spowodował bardzo szybkie tempo rozwoju ekonomicznego, które sukcesywnie przekształca ich krajobraz (powstają centra biznesowe, osiedla zamknięte klasy średniej, autostrady, obwodnice, lotniska itp.), ale jednocześnie przyniósł rosnące ubóstwo, nędzę i bezrobocie wielu jego mieszkańcom. Nasilają się tendencje do powstawania struktur policentrycznych oraz relacji wielokierunkowych tworzących układ urbanistyczny wielce skomplikowany, wielowarstwowy z relacjami horyzontalnymi, które wymuszają ich analizę zgodną z koncepcją sieci. Dużym walorem tej publikacji jest prezentacja badanych zagadnień na tle niezwykle dynamicznych procesów społeczno-ekonomicznych i przestrzennych zachodzących we współczesnym świecie i kształtujących strukturę społeczną i przestrzenną wielkich metropolii.
Z recenzji prof. dr. hab. Andrzeja Matczaka

Prof. dr hab. Mirosława Czerny – geograf, profesor zwyczajny w Instytucie Studiów Regionalnych i Globalnych, kierownik Katedry Geografii Miast i Planowania Przestrzennego na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, kierownik Zakładu Geografii Rozwoju i Planowania Przestrzennego. Jej obszar zainteresowań to kraje rozwijające się, a szczególnie Ameryka Łacińska. W krajach tego regionu przebywała wielokrotnie jako stypendystka, a następnie w sumie ponad 6 lat była wykładowcą na uniwersytetach w Meksyku, Peru, Kolumbii, Argentyny, Brazylii, Wenezueli, Kostaryce i na Kubie. W ramach realizowanych projektów badawczych współpracowała z ośrodkami badawczymi w Chile, Ekwadorze, Paragwaju i w krajach Ameryki Środkowej. Badania nad krajami rozwijającymi się prowadziła na Uniwersytecie w Tybindze (jako stypendystka Fundacji Alexandra von Humboldta), w Oksfordzie (w ramach stypendium PHARE) oraz na wielu uniwersytetach hiszpańskich, niemieckich i angielskich.
Dwukrotnie prowadziła semestralne cykle wykładów na Uniwersytecie w Moguncji oraz cykle wykładów na Uniwersytecie Castilla-La Mancha w Albacete i na Universidad Complutense de Madrid. Wielokrotnie też była zapraszana jako wykładowca przez Autonomiczny Uniwersytet Stanu Meksyk w Toluce.
Prace naukowe prof. Mirosławy Czerny poświęcone są zagadnieniom niedorozwoju, ubóstwa, zacofania wsi, dzielnicom marginalnym w wielkich miastach, planowaniu regionalnemu i lokalnemu, rozwojowi wielkich metropolii, rozwojowi zrównoważonemu, konfliktom politycznym i społecznym, społeczeństwu ryzyka. Za wkład w badania nad Ameryką Łacińską Universidad Nacional San Agustin de Arequipa w Peru nadał jej w 2007 roku tytuł doktora honoris causa, a w 2013 roku została uhonorowana medalem towarzystwa geograficznego w Limie w rocznicę 125-lecia jego istnienia. W tym samym roku macierzysty Wydział uhonorował ją także Medalem im. Jerzego Kondrackiego.