Nikt nie chce umierać. Autodestrukcja w perspektywie kulturowej

Autorzy tekstów zebranych w tej publikacji, wśród których są zarówno doświadczeni badacze, jak i adepci naukowego rzemiosła, rozważają rozmaite rodzaje zachowań samobójczych i autodestrukcyjnych oraz ich motywacje. Analizują kulturowe przekazy z dziedziny literatury, sztuki i szeroko pojętej rozrywki oraz te całkiem zwyczajne, na przykład będące rezultatem codziennych rozmów. Tematyczna i pokoleniowa rozpiętość ujęć badawczych wzbogaca dotychczasowy zasób prac o tematyce suicydologicznej, a także podkreśla potrzebę i wagę interdyscyplinarnego podejścia do tak złożonego problemu, jakim jest ludzka autodestrukcja.

******

Nobody Wants to Die. Self-destruction in Cultural Perspective

The experienced and junior research workers who are the authors of the texts collected in this publication discuss different suicidal and self-destructive behaviours and reasons for them. They analyse cultural messages in literature, art and entertainment as well as those present in everyday conversations. The thematic and generational range of the research enriches the existing works on suicides and emphasizes the need and importance of interdisciplinary approach to a complex problem of human self-destruction.

Keywords: self-destruction, borderline situations, suicidology, suicide, crisis, sociology, psychology.

[…] mamy w [tej] pracy głos filozofa, socjologa, psychologa, kulturoznawcy. […] Zebrane teksty ukazują zagadnienie autodestrukcji zarówno w kontekście historycznym, jak i socjologicznym, psychologicznym czy literackim. […] Dzięki tej różnorodności publikacja staje się wielobarwną mapą ukazującą tytułowe zagadnienie w szerokim spectrum metodologicznym. […] Autodestrukcja nie jest tematem powszechnie znanym. Publikacje jej poświęcone również nie są liczne. Dlatego z radością należy przywitać pracę pod redakcją naukową H. Witkowskiej i E. Rudnickiej.
Z recenzji ks. prof. ucz. dr. hab. Przemysława Artemiuka

Zachowania suicydalne jako przedmiot badań naukowych przez długi czas zdominowane były przez przedstawicieli nauk medycznych, prawnych […]. Brakuje prac, które są wynikiem interdyscyplinarnych badań naukowych […] przedstawiających ubytek populacji na skutek śmierci samobójczej lub obniżenie potencjału sił społecznych na skutek zachowań suicydalnych. Praca [ta] ogniskuje badania, ocenia mechanizmy i determinanty zachowań suicydalnych oraz ich profilaktykę.
Z recenzji prof. ucz. dr. hab. Norberta Malca

Dr hab. Ewa Rudnicka – adiunkt na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego, wcześniej adiunkt w Instytucie Języka Polskiego UW (2003-2009), absolwentka Kolegium Międzydziedzinowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych i Społecznych UW. Doktorat z wyróżnieniem "Znaczenie metaforyczne w polskiej tradycji słownikarskiej. Studium leksykologiczno-leksykograficzne" opublikowało Wydawnictwo „Semper” w 2004 roku. Autorka słowników języka polskiego i licznych artykułów naukowych na temat polszczyzny postrzeganej z różnych perspektyw. Rzeczoznawca MEN-u w zakresie podręczników szkolnych, członek Komitetu Głównego Olimpiady Literatury i Języka Polskiego, członek Komitetu Głównego Olimpiady Literatury i Języka Polskiego dla Szkół Podstawowych, członek Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Rady Nadzorczej Fundacji Języka Polskiego, Rady Naukowej „Studia Calisiensia”, kierownik programowy sesji bibliotekoznawczych w ramach Międzynarodowej Szkoły Humanistycznej (2006–2010), stały członek komitetu organizacyjnego cyklicznej konferencji „Glosa do Leksykografii” (od 2009). Popularyzatorka wiedzy o języku, częsty gość licznych audycji radiowych Polskiego Radia, pracownik Poradni Językowej Uniwersytetu Warszawskiego (od 2003), autor działu „Objaśnienia wyrazów i zwrotów” w „Poradniku Językowym” (2009-2013).

Dr Halszka Witkowska – absolwentka studiów drugiego stopnia na kierunku kulturoznawstwo Uniwersytetu Warszawskiego, pomysłodawczyni i koordynatorka kampanii społecznej „Życie warte jest rozmowy”. Dysertację doktorską "Samobójstwo w kulturze dzisiejszej. Listy samobójców jako gatunek wypowiedzi i fakt kulturowy" obroniła na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2016 roku na tym samym wydziale prowadzi zajęcia dotyczące suicydologii. Członek Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego, przewodnicząca sekcji ds. Kultury PTS, redaktor naczelna Biuletynu PTSprezes oraz współtwórczyni naukowego koła suicydologicznego „SKoN” powstałego na Wydziale „Artes Liberales”. Od 2018 roku certfikowany suicydolog oraz członek Zespołu roboczego ds. prewencji samobójstw i depresji przy Radzie ds. Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia. Należy do grupy pracującej nad międzynarodowym grantem "E-Life Long Learning in Prevention of Suicide in Europe" w programie ERASMUS+. Autorka wielu publikacji naukowych z zakresu suicydologii, a także licznych wystąpień na konferencjach oraz w mediach.

Maciej Grzenkowicz
„Mój ziom się powiesił w Sylwestra”. Autodestrukcja młodych klas wyższych w twórczości Maty i narodziny patointeligencji
https://doi.org/10.31338/uw.9788323555636.pp.161-183

Ewa Rudnicka, https://orcid.org/0000-0001-5928-3162
„Niech mnie piekło pochłonie!” Treści autodestrukcyjne we współczesnych polskich przekleństwach formulicznych
https://doi.org/10.31338/uw.9788323555636.pp.131-148

Mirosława Michalska-Suchanek, https://orcid.org/0000-0001-5262-0816
„Zamknięty świat samobójstwa” – opowiadanie Fiodora Dostojewskiego „Potulna”
https://doi.org/10.31338/uw.9788323555636.pp.15-29

Witkowska Halszka, https://orcid.org/0000-0001-7950-5877
Ewa Rudnicka, https://orcid.org/0000-0001-5928-3162
DLACZEGO?
https://doi.org/10.31338/uw.9788323555636.pp.7-12

Zofia Kowalczyk
Groza wiatru. Wpływ halnego na zachowania samobójcze w powiecie tatrzańskim
https://doi.org/10.31338/uw.9788323555636.pp.204-217

Katarzyna Szymańska
Izolacja. Bohaterowie prozy Thomasa Bernharda wobec szaleństwa samokontroli i samounicestwienia
https://doi.org/10.31338/uw.9788323555636.pp.58-79

Witkowska Halszka, https://orcid.org/0000-0001-7950-5877
O różnicach w podejmowaniu decyzji ostatecznej
https://doi.org/10.31338/uw.9788323555636.pp.30-40

Filip Mazurkiewicz, https://orcid.org/0000-0003-0702-4147
Realizm – między kąpielą, brakiem nazwiska i omnibusem. O dziewiętnastowiecznych przedstawieniach samobójstwa w prozie realistycznej
https://doi.org/10.31338/uw.9788323555636.pp.43-57

Weronika Śliwowska, https://orcid.org/0000-0001-8775-0928
Samobójstwa honorowe kobiet na Bliskim Wschodzie
https://doi.org/10.31338/uw.9788323555636.pp.110-126

Adam Czabański, https://orcid.org/0000-0002-7878-7558
Samobójstwa mniejszości narodowych w Poznaniu w dwudziestoleciu międzywojennym
https://doi.org/10.31338/uw.9788323555636.pp.91-109

Dominika Filipowicz
Samobójstwo osób w kryzysie bezdomności w Polsce. Studium przypadku Grzegorza Laskowskiego
https://doi.org/10.31338/uw.9788323555636.pp.187-203

Karol Milczarek, https://orcid.org/0000-0002-0497-7252
Samobójstwo w Wilkowyjach – analiza sposobu przedstawienia prób samobójczych w serialu „Ranczo”
https://doi.org/10.31338/uw.9788323555636.pp.149-160

Piotr Nowak
Sto lat!
https://doi.org/10.31338/uw.9788323555636.pp.80-88

Aleksandra Brągiel
Zjawisko suicide survivors – konsekwencje samobójstwa oraz postwencja w przypadku kontaktu ze śmiercią samobójczą
https://doi.org/10.31338/uw.9788323555636.pp.218-229