Przyjaźń, której nie było. Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego NRD wobec MSW 1974-1990

Publikacja poświęcona relacjom wschodnioniemieckich i PRL-owskich resortów bezpieczeństwa w okresie obowiązywania międzyministerialnej umowy o współpracy tych instytucji. Powstała na podstawie analizy porównawczej akt obu służb, uzupełnionej o rozmowy ze świadkami, m.in. tajnymi współpracownikami oraz kadrowymi oficerami MSW. Badania autora pozwoliły na podważenie tezy o znacznych możliwościach operacyjnych Stasi w PRL oraz umożliwiły prezentację, całkowicie nieznanych opinii publicznej, rodzajów aktywności MSW skierowanych przeciwko NRD, włącznie z działalnością podwójnych agentów.

Ponad dwie dekady od transformacji ustrojowej NRD i PRL stało się możliwe dokonanie nowej, krytycznej analizy relacji między służbami specjalnymi tych jedynie formalnie zaprzyjaźnionych państw. Wbrew obiegowym opiniom w relacjach tych nic nie było takie, za jakie uchodziło. Badania autora pokazały, że Ministerstwo Spraw Wewnętrznych wcale nie było ani bezczynne, ani tym bardziej bezbronne wobec ofensywnej działalności Stasi w stosunku do Polski. Co więcej, MSW potrafiło działać tak samo zdecydowanie przeciwko NRD, jak służby tej ostatniej przeciwko PRL. Historia kontaktów między MSW a MfS to zatem historia oficjalnej hipokryzji, współpracy w minimalnym zakresie w porównaniu z tym, co robiono samodzielnie oraz permanentnych konfliktów. To historia przyjaźni, której nigdy nie było. Historia MSW, które wobec NRD nie było wcale tak słabe oraz Stasi, która, przynajmniej w PRL, nie była tak silna, jak do tej pory uważano.

Szpiegostwo wśród przyjaciół było i jest politycznie tolerowane. Nawet wśród przyjaciół tolerancja ma jednak swoje granice.

KSIĄŻKA HISTORYCZNA ROKU 2014!

*********

Friendship that never existed. Ministry of State Security of the GDR towards the Polish Ministry of Internal Affairs 1974-1990

The publication is devoted to relations between the GDR and PRL ministries of security when there was an agreement on cooperation of these two institutions. The book was written on the basis of a comparative analysis of both services files, supplemented by the interviews with secret collaborators, officers of the Ministry of the Interior etc.

Keywords: GDR, PRL, Stasi, security office, intelligence, counter-espionage.

Zobacz inne publikacje Tytusa Jaskułowskiego »

Recenzja autorstwa Filipa Gańczaka opublikowana w piśmie Pamięć.pl 1/2015 Pod maską przyjaźni »

Tytus Jaskułowski – pracownik naukowy w Instytucie Badań nad Totalitaryzmem im. H. Arendt na Uniwersytecie Technicznym w Dreźnie. Studiował na Uniwersytecie Gdańskim, Politechnice Gdańskiej oraz na Wolnym Uniwersytecie w Berlinie. Rozprawę doktorską obronił w Instytucie Studiów Politycznych PAN. Wcześniej pracował w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych. Specjalizuje się w historii NRD. Członek redakcji "Rocznika Strategicznego" oraz International Intelligence History Association. Jego ostatnia publikacja Przyjaźń, której nie było. Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego NRD wobec MSW 1974-1990, wydana w Wydawnictwach Uniwersytetu Warszawskiego, zdobyła tytuł Książki Historycznej Roku 2014.