Muzyka fortepianowa Franza Liszta z lat 1835-1855 w kontekście idei correspondance des arts

Praca poświęcona twórczości fortepianowej Liszta ujętej w świetle idei korespondencji sztuk stanowi pionierskie dokonanie na polskim gruncie i znacznie wzbogaca stan badań w zakresie źródeł obcych, głównie francusko- i anglojęzycznych. Temat został ujęty w kontekście artystycznym i historycznym. Książka zawiera opis kulturowy epoki, komentarze dzieł literackich, które inspirowały Liszta, analizy jego pism oraz utworów fortepianowych, liczne przykłady nutowe, portrety Liszta oraz indeks i aneksy.

Książka interesująca dla osób zainteresowanych badaniami interdyscyplinarnymi, szczególnie dla muzykologów i komparatystów, a także dla studentów akademii muzycznych, muzyków i melomanów, pragnących lepiej poznać muzykę fortepianową Franza Liszta w kontekście kultury, która go ukształtowała.

*********

Franz Liszt’s Piano Music from 1835 to 1855 in the Context of Correspondance des Arts Idea

The publication devoted to Liszt’s piano works in the light of the correspondance des arts idea is a pioneering achievement in Poland, which enriches the research concerning foreign sources, mainly French and English ones. The cultural context of the period and the commentaries on literature works explore culture of 19th century France. The book contains a cultural description of the period, commentaries on literary works, which inspired Liszt, analyses of his writings and piano works as well as numerous note examples and artist’s portraits.

Keywords: Franz Liszt’s works, piano music, correspondance des arts, outstanding pianists.

Małgorzata Gamrat proponuje dobrze skonstruowaną pracę na temat idei „korespondencji sztuk”, którą zbadała, wykorzystując koncepcje oraz idee Franza Liszta i studiując jego utwory fortepianowe. Wykazała dużą odwagę, wybierając temat z dziedziny estetyki, i znakomitą znajomość literatury, sięgając do różnych tekstów filozoficznych, nierzadko oddalonych od siebie w czasie i przestrzeni (powstałych od końca XVIII do XX wieku, a pochodzących głównie z Francji, Polski i Niemiec), żeby wszechstronnie naświetlić pojęcie, któremu poświęciła swą pracę. [...] Autorka bardzo uważnie odczytuje teksty programowe wybranych dzieł fortepianowych wirtuoza, co pokazuje jej wrażliwość na język francuski […], natomiast dokonana przez nią analiza utworów świadczy o tym, że potrafi w sposób doskonały korzystać z tekstów z dziedziny literatury, historii i muzyki.
Z recenzji Profesor Cécile Reynaud (École pratique des hautes études, Paryż)

Podejmując zagadnienie odniesień Liszta do idei correspondance des arts, autorka rozprawy ukazała je w wielowymiarowej perspektywie, a wybrane ujęcie kontekstowe doskonale oddaje po pierwsze – usytuowanie Liszta w kręgu ówczesnych francuskich myślicieli, literatów i artystów, po drugie – inspirowany przez ich dzieła (zwłaszcza przez wybrane utwory literackie) świat jego idei muzycznych, wreszcie – po trzecie – ich przełożenie na wizję muzyki programowej, w której jednoczą się elementy poszczególnych sztuk, w organicznym związku z elementami struktury muzycznej, jak też z założoną przez kompozytora ekspresją. [...] należy podkreślić, że na tle niezwykle bogatej literatury przedmiotu i daleko posuniętych badań nad życiem i muzycznym œuvre Franza Liszta rozprawa [...] Małgorzaty Gamrat prezentuje się jako praca oryginalna, podejmująca wątki, które nie doczekały się jeszcze tak szczegółowych ujęc. Zasługuje ona na wysokie uznanie nie tylko jako kompendium wiedzy o programowych dziełach fortepianowych twórcy Harmonies poétiques et religieuses, lecz również jako źródło rzucające światło na świadomość muzyczną epoki romantyzmu, ucielesniajacą w szczególny sposób ideę correspondance des arts.
Z recenzji Profesor dr hab. Zbigniew Skowron (Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego)