Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii

Dzieło Onga jest jednym z kamieni węgielnych w zakresie problematyki oralności i piśmienności, ujętej w wymiarze antropologicznym i teoretycznoliterackim. Przedstawia podstawową charakterystykę literackiej oralności, rozpatruje znaczenie pisma dla przekształceń świadomości, rolę druku, zmianę kulturowej orientacji ze słyszenia na widzenie. Uwzględnia problematykę narracji, budowy fabuły i postaci w literaturze ustnej i pisanej. Odnosi się do głównych kierunków metodologicznych w literaturoznawstwie dwudziestowiecznym, od strukturalizmu i amerykańskiej Nowej Krytyki, poprzez teorię aktów mowy i jej teoretycznoliterackie konsekwencje po dekonstrukcjonizm. Słowem – prezentuje komplet zagadnień z dziedziny oralności i piśmienności, ta jak zostały one ujęte u początków badań nad tą problematyką.
Z recenzji Małgorzaty Czermińskiej

*********

Orality and Literacy. The Technologizing of the Word Translated

A key publication concerning the theory of orality and literacy, one of the most important conceptions to emerge in cultural studies in the second half of the 20th century. It presents the fundamental characteristics of literary orality in its anthropological and theoretical sense. It discusses the importance of writing for changes in thought, the role of print and the transition from the world of sound to the world of sight. It considers the issue of narrative, the plot structure and the characters in oral and written literature. It refers to the main methodological trends in 20th century literary studies, from structuralism and New Criticism, through speech act theory and its literary consequences to deconstruction.

Keywords: orality, literacy, social communication, literary theory, literary anthropology.

Zobacz inne publikacje w serii: Communicare – historia i kultura »

Walter Jackson Ong (1912-2003) – amerykański jezuita, profesor Saint Louis University, przywiązany do duchowości swego zakonu i katolicyzmu (Hopkins, the Self, and God, 1986), a równocześnie pasjonat wielu dziedzin wiedzy i niezwykły erudyta, wydawca (Knowledge and the Future of Man, 1968; Fighting for Life, 1981). Jego publikacje książkowe i liczne artykuły są wpisywane w nurt ramistyczny (Ramus, Method, and the Decay of Dialogue, 1958), religijny (Frontiers in American Catholicism, 1957; The Presence of the Word, 1967), kulturoznawczy (In the Human Grain, 1967; Rhetoric, Romance, and Technology, 1971) i komunikacyjny (Interfaces of the Word, 1977). Ale Ong nie daje się kwalifikować, o czym świadczą tomy Faith and Contexts (1992-1999), An Ong Reader (2002). Chociaż mocno zapracowany, bywał turystą górskim, wędkarzem, niekiedy organistą i... ogrodnikiem odpowiedzialnym (z własnej woli) za los wszystkich przepięknych roślin zgromadzonych na rozległym patio na XIII piętrze klasztoru jezuitów w Saint Louis w stanie Missouri.

Praca nad nową edycją tekstu naukowego może stanowić źródło satysfakcji. Radość sprawia konstatacja, że potrzeba wznowienia książki wynikła stąd, że wydanie wcześniejsze zostało zaczytane, zniknęło z obiegu, a więc obudziło zainteresowanie; w tym przypadku na pewno ponad oczekiwania sceptyków. Zarazem to szczęsna okazja, by poprawić wyłowione błędy, których, jak mówią, ustrzec się niepodobna w żadnym ludzkim wytworze.
Józef Japola, Nowe wydanie – uwagi tłumacza