Jaką płeć ma robotnica? Analiza symboli realizmu socjalistycznego

Socrealizm przedstawiony z perspektywy genderowej jako nurt w sztuce, który służył nie tyle propagandzie, co mitowi politycznemu, za który uznany został socjalizm. Autorka bada symbole realizmu socjalistycznego, przedstawiając jego dokładną genezę w ujęciu mitycznym. Udowadnia, że realizm socjalistyczny, będący szczytowym punktem socjalizmu radzieckiego, działał wedle tych samych zasad, co mit lub baśń.

Autorka stara się również zdefiniować znaczenie opozycji genderowej w omawianym nurcie – rolę nie tylko kobiety lub ikonicznej robotnicy, lecz także mężczyzny oraz ikonicznego robotnika – która była osią całego socrealizmu. W autorskiej genderowej interpretacji dokonuje syntezy tych dwóch aspektów symboliki socjalizmu, opierając ją na opozycji wartości: męskie–niemęskie, kobiece–niekobiece.

******

What Sex is a Female Worker. Analysis of the Symbols of Socialist Realism

Socialist realism as an art. Movement used for the needs of the socialist political myth. The study contains analysis of symbols aimed at presenting the structural relationship between socialist realism and myth, and a gender analysis of the iconic figures of male and female workers. The concept is based on the opposition of values: male/non-male and female/non-female.

Keywords: socialist realism, socialist gender, symbols, myth, masculinity, femininity.

Anna Zalewska – doktorantka w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego.