Saint-Simon i saintsimoniści – od rewolucji do kolonizacji. Historia pewnej religii (1803-1870)

Publikacja prezentuje historię saintsimonizmu – koncepcji religijnej stworzonej w okresie Restauracji przez hrabiego Claude’a Henriego de Saint-Simona. Była to eklektyczna, panteistyczna i mesjańska doktryna proklamująca powstanie Nowego Chrześcijaństwa mającego odpowiadać potrzebom nowych czasów, głosząca zbawienie świata przez rewolucję przemysłową, wyzwolenie kobiet oraz zaślubiny Wschodu z Zachodem.

Uczniowie Saint-Simona w latach trzydziestych XIX wieku poszukiwali w Egipcie przepowiedzianej Kobiety-Mesjasza, snuli plany kolonizacji i modernizacji Afryki, jako pierwsi wysunęli projekt przekopania Kanału Sueskiego, zakładali banki i budowali sieć połączeń kolejowych we Francji i w Algierii. W latach sześćdziesiątych XIX wieku współtworzyli oryginalny model kapitalizmu ludowego Drugiego Cesarstwa, odmienny od anglosaskiego liberalizmu czy socjalizmu Marksa. Saintsimoniści tworzyli fanatyczne religijne ugrupowanie, rekrutujące najzdolniejszych inżynierów i przemysłowców oraz najpotężniejszych bankierów epoki, które wywarło duży wpływ na historię XIX-wiecznej Francji.

******

Saint-Simon and Saint-Simonians – from revolution to colonization. The history of a religion (1803–1870)

The history of Saint-Simonianism – a religious doctrine formulated by Saint-Simon during the period of the Bourbon Restoration. Saint-Simonians proclaimed the emergence of a New Christianity that was to meet the needs of a new era, they preached the salvation of the world through industrial revolution, the emancipation of women and a union between the East and the West. They recruited the most talented engineers and industrialists, as well as the most powerful bankers of their time.

Keywords: Claude-Henri Saint-Simon, New Christianity, utopia, Saint-Simonianism, religion, colonialism

Kamil Popowicz (ur. 1977) – doktor nauk humanistycznych, pracuje w Instytucie Romanistyki Uniwersytetu Warszawskiego, wykładał również w Collegium Civitas. Zajmuje się historią literatury i kultury, historią idei oraz historią nauki. Publikował m.in.. W "Studiach Politologicznych", "Studiach i Analizach Historycznych Collegium Civitas", "Przeglądzie Filozoficznym", "Acta Philologica" i "Wieku Oświecenia". Wydał książki Lamarkizm społeczny a rasizm i eugenika we Francji (2009) i Madame de Staël (2013).