Między racjonalizmem a nowym mitem. Lessing i teologia postoświeceniowa

Publikacja podejmuje najistotniejsze wątki teologiczno-filozoficznej spuścizny Gottholda Ephraima Lessinga ─ głównego przedstawiciela literatury oświeceniowej w Niemczech.

Wychodząc od sporu prowadzonego z luterańską teologią, autor przedstawia Lessingowskie koncepcje stworzone celem przezwyciężenia impasu, w jakim formy wyobraźni mitycznej znalazły się w dobie postępującej sekularyzacji.

Na gruncie filologicznej lektury tekstów źródłowych Piszczatowski kreśli projekt ukazujący przejście od radykalnego racjonalizmu ku nowym ujęciom konstrukcji mitycznych i struktur symbolicznych w ich korelacji z dynamiką funkcjonowania wspólnoty społecznej w jej wymiarze politycznym.

*********

Between rationalism and a new myth: Lessing and post-Enlightenment theology

The most important elements of the theological-philosophical works of Gotthold Ephraim Lessing – the main representative of Enlightenment literature in Germany. Departing from the dispute with Lutheran theology, the author presents Lessing’s ideas for overcoming the impasse in which the forms of mythical imagination found themselves in the era of advancing secularization. Based on reading source texts, the author portrays the transition from radical rationalism to a new conceptualization of mythical constructs and symbolical structures in correlation with a dynamics of the functioning of the social community in its political dimension.

Keywords: rationalism, myth, Gotthold Ephraim Lessing, Enlightenment in Germany, Lutheran theology, forms of mythical imagination, post-Enlightenment theology.

Paweł Piszczatowski ─ pracownik Instytutu Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego, literaturoznawca, badacz dyskursów kulturowych na styku literatury i teologii oraz obecności i funkcjonalizacji tradycji religijnych i teologicznych w pisarstwie niemieckojęzycznym od XVIII do XX wieku. Pracuje obecnie nad monografią o aspektach apofatyczności w poezji Paula Celana.