Śmiertelni bogowie. Rzecz o demokracji i o dyktaturze

Książka, która została opublikowana po raz pierwszy w 1939 roku, jest wezwaniem skierowanym do wszystkich przekonanych demokratów, aby przemyśleli błędy, jakie popełnili w ciągu dwudziestu lat niepodległej II Rzeczypospolitej, a także wyrazem ostrej krytyki autora wobec koncepcji ustrojowych konserwatystów z Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR).

Nikt dziś nie wierzy i – co ważniejsze – nikt rozsądny dziś nie chce, by wróciła dawna, rosochata, rozbujała, ultraparlamentarna demokracja. Niechże więc demokraci okażą, jakie nauki wyciągnęli z doświadczeń ciemnych czasów, z jak przepakowanym bagażem sposobią się wkroczyć znów w bramy władzy. Niech nie wygląda tak, jak gdyby cała ich mądrość polegała na chęci założenia z powrotem wszystkich starych płyt na gramofon polityczny – pisał Mieczysław Szerer tuż przed wybuchem II wojny światowej.

Dziś, po dwudziestu pięciu latach zupełnie nowej, wolnej Polski, warto przypomnieć przestrogi Szerera po to, by historia znów nie weszła w stare koleiny.

Prezentowany przedruk dzieła Szerera został opatrzony przedmową i przypisami historyka idei, Adama Puchejdy.

Wpływ polskiej myśli społecznej oraz humanistyki XIX i pierwszej połowy XX wieku na kształtowanie się nowoczesnego społeczeństwa polskiego, rozwój tożsamości narodowej oraz refleksje nad państwem i narodem, wydaje się trudny do przecenienia. Głównym celem serii jest nakreślenie genealogii idei, które kształtowały polską historię w XIX i XX wieku.
Autorzy starają się przybliżyć trzy główne nurty myśli polityczno-społecznej lat 1815-1939: polskiego pozytywizmu politycznego, krakowskiego konserwatyzmu i postępowego nurtu lewicowego. Jednocześnie wskazują związki między spuścizną intelektualną tego okresu i współczesną kulturą polską.
Każdy tom otwiera esej wprowadzający, który zawiera biografię autora i umieszcza jego twórczość na tle rozwoju myśli humanistycznej epoki. Teksty stanowiące zasadniczą część każdego tomu zostały opatrzone przypisami i komentarzami redaktorów naukowych. Całość zamyka bibliografia prac i opracowań krytycznych na temat twórczości autora.

*********

Mortal gods. About democracy and dictatorship

The book, published for the first time in 1939, is an appeal addressed to all convinced democrats to think about the mistakes they made during the twenty years of the independent Second Polish Republic, as well as an expression of the author's sharp criticism towards the political concepts of the conservatives from the Nonpartisan Bloc for Cooperation with the Government (BBWR). The presented reprint received a preface and footnotes.

Keywords: responsibility, politics of freedom, democracy, political power.

Zobacz inne publikacje z serii: Genealogia współczesności. Historia idei w Polsce 1815–1939 »