Komputery, powieści i kino nieme. Procesy remediacji w perspektywie historycznej

Tematem książki jest zjawisko remediacji – przekształcania dzieł filmowych w wyniku ich transpozycji medialnej. Autor bada przemiany towarzyszące procesowi transformacji kina niemego w kino cyfrowe, jego relacje z książką i przenikanie się tych mediów. Korzysta przy tym z narzędzi medioznawczych, filmoznawczych i kulturoznawczych. Swoje analizy przeprowadza na przykładzie dwóch filmów: Mocnego człowieka i Metropolis, przedstawiających drogę tekstu kultury od książki przez film niemy po zdigitalizowane i obecne w sieci dzieło filmowe. Proces ten osadzony jest w szeroko zarysowanej perspektywie antropologicznej i kulturowej.

Kategoria remediacji najczęściej używana jest do badania zjawisk kultury współczesnej, ma jednak, zdaniem autora, znacznie większy potencjał. Jednym z podstawowych założeń książki jest poszerzenie zakresu zjawisk, do których odnosi się remediacja, dowiedzenie, że podobne relacje są podstawowymi cechami nie tylko medium cyfrowego, lecz zachodziły również między medium druku i kinem w początkach XX wieku. Centralnym punktem refleksji jest medium kina w początkowym stadium – film niemy, który ulegał i ulega przekształceniom, wchodząc w relacje z literaturą i siecią komputerową.

Wprowadzenie koncepcji remediacji pozwala wyjść poza niewątpliwe – zwłaszcza w polskich badaniach – ograniczenia w refleksji nad adaptacją filmową oraz osadza relację powieść – film fabularny w szerszym kontekście kulturowym. Umożliwia zastosowanie bardziej uniwersalnych narzędzi badawczych, nienależących jedynie do filmoznawstwa lub literaturoznawstwa. Pozwala również na pokazanie przemian – przez apologetów „cyfrowego świata” uznawanych za rewolucyjne i niepowtarzalne – w perspektywie historycznej, która, ujmując być może wiele z niepowtarzalności i niezwykłości, pozwala jednocześnie pokazać głęboki wpływ tych zmian na kulturę.

Książka adresowana jest do badaczy akademickich oraz studentów, przede wszystkim kulturoznawców, literaturoznawców, filmoznawców, teoretyków mediów, historyków kultury.

Zobacz inne publikacje w serii: Communicare – historia i kultura »

[…] książka Jerzego Stachowicza […] to doniosłe osiągnięcie badawcze, nowatorskie teoretycznie i odkrywcze interpretacyjnie, o niewątpliwych walorach naukowych, ale również edukacyjnych […].
Z recenzji Grzegorza Godlewskiego

[…] książka Jerzego Stachowicza wzbogaca stan wiedzy zarówno o mediach starych, jak i nowych, a także o przemianach, jakim one podlegają. Autor pokazał kluczowe etapy rozwoju kina z punktów widzenia dotychczas w refleksji filmoznawczej na gruncie polski pomijanych.
Z recenzji Alicji Kisielewskiej

Jerzy Stachowicz – kulturoznawca, bada internet, przemiany medialne oraz historię kultury popularnej przed II wojną światową. Autor książki Technogadżet w magicznym świecie konsumpcji (Wyd. Drugie 2016). Interesuje się nowymi technologiami i science fiction. Publikuje na łamach „Nowej Fantastyki”. Wraz z dr Agnieszką Haską stworzył projekt „Fantastyka z lamusa”, którego częścią jest książka Śniąc o potędze (NCK 2012) – antologia zapomnianych przedwojennych tekstów fantastycznych. Pracuje w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego.