Prawo bliższości krewnych w dawnym prawie litewskim od drugiej połowy XIV wieku do schyłku XVIII wieku - PDF

Publikacja prezentuje formy i zasady funkcjonowania prawa bliższości krewnych w Wielkim Księstwie Litewskim od XIV do XVIII w.: powszechność i okres występowania, operacje majątkowe objęte tym prawem, sposoby jego wykonywania. Określa też jego genezę i rolę w Wielkim Księstwie wchodzącym w skład Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Instytucja prawa bliższości krewnych, mimo mocnego zakorzenienia w praktyce, należała głównie do kręgu instytucji prawa zwyczajowego. Prawo stanowione traktowało ją bardzo lakonicznie, pomimo powszechności jej występowania.

Autor przeanalizował publikacje źródłowe z zakresu prawodawstwa cywilnego i historii Wielkiego Księstwa Litewskiego wydane do czasów współczesnych. Kwerendą objęto źródła rękopiśmienne i akty Metryki Litewskiej.

Temat do tej pory nie był monograficznie opracowany. Trzeba podziwiać odwagę Autora za podjęcie tego tematu. [...] Autor podjął się opracowania bardzo trudnego tematu, wymagającego orientacji w szeregu zagadnień z zakresu władzy monarchy, ustroju społecznego, organizacji rodziny, historii gospodarczej, zobowiązań. [...] Wyniki dociekań godne są uznania. Autor [...] napisał [pracę] stanowiącą poważny wkład do naszej wiedzy o dawnym prawie litewskim w ogóle, a o badanej instytucji w szczególności.
Z recenzji prof. Zygfryda Rymaszewskiego

Prawo bliższości w Wielkim Księstwie Litewskim nie było − jak dotychczas − samodzielnym przedmiotem badań monograficznych. Zamierzenie badawcze [...] polegające na monograficznym opracowaniu instytucji prawa bliższości w Wielkim Księstwie Litewskim w okresie od XIV do XVIII w. w aspektach zarówno normatywnym, jak też praktyki prawnej, zasługuje z pewnością na uznanie, jako zadanie w znacznym stopniu nowatorskie. [...] Zwłaszcza poznanie mechanizmów społecznych funkcjonowania prawa jest zagadnieniem o wielkiej doniosłości poznawczej, o niezmiennej po dziś dzień aktualności. [...] Na kartach tej pracy, poza informacjami bezpośrednio dotyczącymi prawa bliższości w Wielkim Księstwie Litewskim, czytelnik napotyka na wiadomości o prawie spadkowym, obrocie ziemią i prawie bliższości w wielu innych krajach, a nawet w bardzo odległych okresach historycznych. [...] W ogólności należy uznać doniosłość poznawczą stwierdzeń, ferowanych w oparciu o materiał źródłowy.
Z recenzji prof. Wacława Uruszczaka

Michał Czaykowski (urodzony w 1979 roku) – doktor nauk prawnych, absolwent studiów doktoranckich na Uniwersytecie Warszawskim, były prokurator, adwokat. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na recepcji i unifikacji prawa.