Teksty doświadczenia. Tom 1 – PDF

Zbiór tekstów poświęconych zagadnieniom istotnym dla konstruowania mapy modernizmów Europy Środkowo-Wschodniej lat 1867–1918, omawiających przekształcenia tożsamościowe, kształtowanie się prądów ideowych w regionie oraz poszukiwania koncepcji narodowości i europejskiej wspólnoty, odnowę duchowości, redefinicje cielesności w przestrzeni kultury czy oddziaływanie freudyzmu.

Znakomite teksty analityczne badaczy tego okresu, wzbogacone o cenne indeksy, stanowią bogate źródło wiedzy dla literaturoznawców, kulturoznawców, socjologów, etnologów, a także krytyków literackich i filmowych, zainteresowanych słabo dotąd opisaną tematyką modernizmu tego regionu.

Trzytomowa publikacja jest efektem projektu naukowego realizowanego w ramach Narodowego Programu na Rozwoju Humanistyki. Autorzy proponują rozpoznanie literatury Europy Środkowo-Wschodniej lat 1867–1918 jako pewnej całości, posługując się kategorią ważną dla badań kulturowych, które przypisują dziś szczególne znaczenie fenomenowi miejsca.

Poddając refleksji literaturę modernizmu Europy Środkowo-Wschodniej, autorzy projektu chcą pokazać, jak pisarze i krytycy reagowali na wyzwania swego czasu i jak kształtowała się dynamika ich poszukiwań. Wiąże się z tym wybór ramczasowych 1867–1918. Obie daty łączą się z wydarzeniami politycznymi najważniejszymi dla nowoczesnej Europy Środkowo-Wschodniej. To czas narodzin nacjonalizmów, ale i czas powstawania utopii przekraczających granice partykularyzmów narodowych.

Zaproponowana w publikacji perspektywa (i służące jej narzędzia) nie mają charakteru teoretycznego – autorów mniej interesuje definiowanie modernizmu jako konstruktu teoretycznego niż obcowanie z żywą materią lokalnych odpowiedzi na doświadczenia i artystyczne impulsy nowoczesności. Ich głównym pragnieniem było doprowadzenie do spotkania lokalnych opowieści z głównym nurtem modernistycznej narracji: o zmianie i zerwaniu, o spotkaniu z chaosem życia, o poszukiwaniu podmiotowości, o walce z dyktatem opresyjnych form kultury i języka, o konstruowaniu tożsamości w wymiarze indywidualnym i zbiorowym.

Doświadczenia tekstu. Tom 2 PDF

Wspólnota pytań. Antologia. Tom 3 PDF



See all books in the series: Problemy literatury i kultury modernizmu w Europie Środkowo-Wschodniej (1867-1918) »

Pod względem poznawczym tom Teksty doświadczenia jest bezsprzecznie ważnym wkładem w nowe spojrzenie na humanistyczne tradycje europejskie, ciekawym i oryginalnym, ponieważ uwzględnia różne perspektywy etnokulturowe, dostrzegane dopiero w ujęciu komparatystycznym. Oczywistą zaletą poznawczą jest też dobór autorów oraz utworów, na których przeprowadzano analizy i interpretacje: rezygnacja z wyselekcjonowanych arcydzieł na korzyść zjawisk z pogranicza kultury popularnej pozwoliła ująć opisywane zjawiska w kategoriach antropologii codzienności, widzieć w nich przejawy typowe dla zjawisk socjokulturowych.
Z recenzji T. Budrewicza

Tom pierwszy składa się z erudycyjnych studiów skupionych wokół wyróżnionych miejsc i idei Europy Środkowej.Właśnie, to są studia, czyli obszerne i wyczerpujące temat ujęcia podjętej problematyki. […] mamy do czynienia z bardzo sycącym i eleganckim daniem, które tylko pobudza nasz apetyt.
Z recenzji G. Borkowskiej

Prof. dr hab. Ewa Paczoska – historian of literature and culture of the second half of the 19th century, full professor at the Faculty of Polish Studies at the University of Warsaw, from 2012 director of the Institute of Polish Literature, head of the Center for Modernism in Central and Eastern Europe, poet and singer.

Dr Izabela Poniatowska – doctor of humanities in the field of literary studies, currently an employee of the Center for Modernism in Central and Eastern Europe at the Institute of Polish Literature of the Faculty of Polish Studies at the University of Warsaw. Her research interests include, first of all, popular literature and culture of the second half of the 19th century.

Dr Mateusz Chmurski – doctor of humanities, employee of the European Center for Interdisciplinary Research at the Paris-Sorbonne University, the Institute of Slavic Studies at the Humboldt University in Berlin. Currently he is on a postdoctoral fellowship at the Letters, Translation and Communication Department of the Free Brussels University in Belgium and works as an assistant coordinator of the NPRH project at the Center for Modernism in Central and Eastern Europe at the Institute of Polish Literature of the Faculty of Polish Studies at the University of Warsaw.