Polski system szkolny po roku 1989. W kręgu demokratyzacji, centralizacji oraz komercjalizacji

Zagadnienie przemian zachodzących w polskiej szkole od wielu lat nie traci na aktualności, nie zbliżając się do choćby częściowego badawczego nasycenia. Tym bardziej, że w naszej rzeczywistości edukacyjnej „reforma goni reformę”, nowelizacje przyjmowane są w tempie ekspresowym i trudno oczekiwać, by inaczej działo się w najbliższej przyszłości. Zawarte w niniejszej książce analizy – poświęcone przedstawieniu zmian, jakie zachodziły w polskiej szkole w ciągu ponad trzydziestu minionych lat – podporządkowane zostały ideom, które – zdaniem autora – niejednokrotnie stały u podstaw konstruowania i rekonstruowania systemowych rozwiązań: mowa o demokratyzacji, centralizacji oraz komercjalizacji.

******

The Polish School System after 1989. Democratization, Centralization and Commercialization

The problem of changes occurring in Polish schools has not lost its relevance for many years, without approaching even a partial research saturation. In our educational reality, a reform “chases” another reform, amendments are accepted at a fast pace and it can hardly be expected to be otherwise in the foreseeable future. The analyses contained in this book – devoted to the presentation of changes that took place in the Polish school over the last thirty years – were subordinated to the ideas, which, in the author’s opinion, have often been the basis for constructing and reconstructing system solutions, i.e. democratization, centralization and commercialization.

Keywords: Polish school system, changes, democratization, centralization, commercialization.

Trudno (…) nie dostrzec, że (…) praca rzuca nowe światło na problem polskiego systemu edukacji, jego przemian i polityki oświatowej. Jako taka może być ważną i inspirującą lekturą nie tylko dla osób naukowo zajmujących się tą problematyką, ale także dla władz oświatowych, praktyków i studentów – pozwala bowiem na zrozumienie mechanizmów leżących u podłoża zmian systemu edukacyjnego i jego wpływu na inne sfery życia publicznego.
Prof. dr hab. Agnieszka Gromkowska-Melosik, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Autor znakomicie kontekstualizuje historię polskiego systemu szkolnego po roku 1989, wprowadzając do swojego refleksyjnego wywodu wątek neoliberalny, ze szczególnym wyakcentowaniem gry pomiędzy tym, co publiczne, i tym, co prywatne, pomiędzy procesami demokratyzacji, centralizacji oraz komercjalizacji (a w nich także deetatyzacji, reetatyzacji i prywatyzacji oraz centralizacji i decentralizacji), gry spektakularnie toczącej się w minionym trzydziestoleciu w polu oświaty.
Prof. dr hab. Maria Mendel, Uniwersytet Gdański

Rafał Pląsek – socjolog i pedagog, doktor nauk społecznych, adiunkt na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Jego zainteresowania naukowe i badawcze koncentrują się wokół przemian polskiego systemu szkolnego, socjologii kultury oraz historii i funkcjonowania pomocy społecznej.