Mowy akademickie. Geneza i współczesne funkcjonowanie (EBOOK)

Książka jest pierwszym zbiorczym wprowadzeniem do analizy gatunków wypowiedzi, które towarzyszą życiu akademickiemu, począwszy od założenia uniwersytetów. Wstępne spojrzenie historyczne ukazuje mowy uniwersyteckie w średniowieczu i renesansie. Dalej skupiono się na mowach pochwalnych, charakterystycznych dla pierwszej połowy XIX stulecia. Etap drugiej połowy XIX wieku i wiek XX jest zobrazowany funkcjonowaniem różnych gatunków honorujących oraz upamiętniających. Mowy przedstawiono na szerokim tle kulturowym, akcentując konwencje i rytuały, które stoją za ich strukturą i wyznacznikami językowo-socjokulturowymi.

******

Academic Speeches. The Origin and Modern Functioning

The book is the first collective introduction to the analysis of genres of expression which have accompanied academic life since the foundation of universities. The introductory historical overview shows university speeches in the Middle Ages and the Renaissance. Then, the author focuses on praise speeches, characteristic of the first half of the 19th century. The second half of the 19th century and the 20th century are illustrated by various honouring and commemorating genres. The speeches are presented against a broad cultural background, emphasizing the conventions and rituals that stand behind their structure and sociocultural – linguistic determinants.

Keywords: genology, genres of expressions, academic speeches, honouring genres, commemorating genres.

Elżbieta Sękowska – emerytowany profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, językoznawczyni. Jako pracownik naukowy była związana z Wydziałem Polonistyki UW, na którym osiągała kolejne stopnie naukowe. Jej zainteresowania badawcze obejmują: słowotwórstwo i słownictwo współczesnej polszczyzny (ze szczególnym uwzględnieniem leksyki społeczno-politycznej), lingwistykę kulturową, język pisarzy, stylistykę historyczną i współczesną, a także język emigracji polskiej w świecie, w tym bilingwizm, kontakty językowe oraz międzykulturowe. Temu ostatniemu obszarowi badawczemu, począwszy od pracy habilitacyjnej, poświęciła wiele opracowań. Jej dorobek naukowy obejmuje liczne artykuły, rozdziały w pracach zbiorowych polskich i zagranicznych oraz recenzje z wymienionych dziedzin lingwistyki. Opublikowała następujące monografie: Słownictwo pism Stefana Żeromskiego, tom 3: Dom (2002), Polska leksyka polityczno-społeczna na przełomie XX i XXI wieku. Słownik (2007), Język emigracji polskiej w świecie. Bilans i perspektywy badawcze (2010), Konteksty stylistyki. Od orędzia do mowy noblowskiej (2017).
Podczas pracy dydaktycznej wypromowała wielu magistrów, licencjatów, pod jej kierunkiem powstało siedem rozpraw doktorskich. Była zapraszana na wykłady do ośrodków polonistycznych w Wilnie, Bratysławie, Lipsku, Nancy, Ostrawie. W latach 2018–2021 prowadziła gościnne wykłady w Instytucie Polonistyki na Guangdong University of Foreign Studies w Kantonie.