Etyka AI

ETYKA AI

Zasady etyczne dotyczące korzystania ze sztucznej inteligencji w Wydawnictwach Uniwersytetu Warszawskiego

I. Zasady ogólne

1. Wydawnictwo uznaje, że sztuczna inteligencja (AI) może stanowić wsparcie w procesach twórczych i redakcyjnych, jednak odpowiedzialność za ostateczny kształt treści ponoszą ludzie.

2. Narzędzia AI powinny być wykorzystywane wyłącznie w celu poprawienia języka, czytelności tekstu oraz do analizy danych, ale nie mogą zastępować procesu twórczego ani być traktowane jako autorzy.

3. Wszelkie zastosowanie technologii AI w procesie tworzenia, redagowania lub recenzowania pracy musi być wprost zadeklarowane, tak aby zapewnić transparentność i zgodność z polityką etyczną WUW.

II. Zasady dla autorów

1. Autorzy są zobowiązani ujawnić korzystanie z narzędzi AI w procesie tworzenia swojej pracy. Oświadczenie o takim wykorzystaniu musi być umieszczone przed bibliografią/ami w:

Oświadczenie powinno zawierać nazwę użytego narzędzia AI oraz opis celu, zakresu i sposobu jego wykorzystania podczas tworzenia danej pracy.

2. AI może być wykorzystywana do wykonywania korekt językowych i poprawienia czytelności tekstu, jednak nie może zastępować kluczowych procesów twórczych, takich jak formułowanie wniosków naukowych, opracowywanie spostrzeżeń czy generowanie wyników badawczych.

3. Autorzy są w całości odpowiedzialni za precyzję zamieszczanych danych, integralność i oryginalność treści swojej pracy. Technologia AI nie może być traktowana jako autor, współautor ani cytowana jako źródło.

4. Wszelkie obrazy, ryciny lub grafiki wygenerowane przy użyciu AI muszą być zgłoszone wydawcy i podlegają ocenie zgodnie z zasadami etycznymi WUW. W przypadkach, gdy AI została użyta do przetwarzania danych graficznych, musi to być jasno opisane w metodologii badania.

III. Zasady dla recenzentów

1. Recenzenci nie mogą korzystać z narzędzi AI w celu analizowania manuskryptu ani tworzenia treści recenzji, gdyż może to prowadzić do naruszenia poufności oraz błędnych lub stronniczych ocen.

2. Każdy manuskrypt traktowany jest jako dokument poufny. Przekazywanie go do narzędzi AI, nawet w celu poprawienia języka, jest zabronione.

3. Recenzenci są odpowiedzialni za dokładność i rzetelność swojej recenzji. Krytyczne myślenie oraz oryginalna ocena pracy naukowej to zadania, które mogą być realizowane wyłącznie przez ludzi.

IV. Zasady dla redaktorów

1. Redaktorzy oraz redakcje czasopism nie mogą wykorzystywać narzędzi AI do oceny nadesłanych prac, ponieważ ocena ta wymaga krytycznego myślenia i wnikliwej analizy, która wykracza poza możliwości sztucznej inteligencji.

2. Wszelkie manuskrypty oraz korespondencja dotycząca publikacji muszą być traktowane jako poufne. Przekazywanie za zgodą autora manuskryptu do narzędzi AI w celu poprawienia języka jest dopuszczalne, ponieważ w tym procesie nie są generowane nowe treści.

3. Redaktorzy są odpowiedzialni za ostateczny kształt procesu redakcyjnego i muszą dbać o to, by żadna część pracy nie była przetwarzana przez AI bez odpowiedniej zgody autorów i bez ujawnienia tego faktu.

Transparentność w zakresie wykorzystania AI, ochrona poufności oraz odpowiedzialność za treść prac to kluczowe zasady, które muszą być przestrzegane na każdym etapie procesu wydawniczego.

Wydawnictwa UW działają zgodnie z rekomendacjami Stowarzyszenia Wydawców Szkół Wyższych, którego jesteśmy członkiem: https://ebibojs.pl/index.php/ebib/article/view/911

Zalecamy również zapoznanie się z wytycznymi zawartymi w Uchwale nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia dotyczącej korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji: https://dokumenty.uw.edu.pl/dziennik/DURK/Lists/Dziennik/Attachments/134/DURK.2023.98.UURK.98.pdf