Obrazy czarności. Wyobraźnia imperialna i różnica rasowa w niemieckiej kulturze XIX i XX wieku. Siedem szkiców z antropologii wrogości – EBOOK

Praca jest próbą syntetycznego zbadania wpływu niemieckiego kolonializmu na szeroko pojętą kulturę niemieckojęzyczną okresu 1884-1989 oraz wskazania w tym kontekście na złożony charakter tworzenia figury „wroga”.

W Obrazach czarności krytycznie ujęto mechanizmy społecznego wykluczenia od końca XIX wieku po współczesność. Analizowane w książce formy niemieckiego rasizmu stanowią skuteczną broń w zarządzaniu społecznym strachem, ostatecznie wykraczając poza kontekst niemiecki.

Główną tezą książki jest bowiem konstatacja, że tytułowe obrazy czarności – dotyczące wszystkich, którzy w ramach własnej wspólnoty traktowani są jako „inni”, „obcy” bądź „wrodzy” – odznaczają się trwałością oraz uniwersalnością, co pozwala analizować je w zróżnicowanych kontekstach społecznych i kulturowych.



******

The Images of Blackness. Imperial Imagination and Racial Differences in German Culture of the 19th and 20th centuries. Anthropology of Hostility – Seven Sketches

The first Polish anthropological study on German colonialism. It is an attempt to research the influence of German colonialism on German culture between 1884 and 1989 and show the complex character of the “enemy” figure in this context. The author presents the mechanisms of social exclusion from the end of the 19th century until present day. The German forms of racism, analysed in the book, are an effective tool in administering social fear and they ultimately go beyond the German context.

Keywords: racial difference, Afro Germany, racism, German colonialism.

[…] jest wartościowym, nietuzinkowym, nader interesującym, a przy tym wielce nieoczywistym i stosunkowo rzadkim na naszym gruncie przykładem roboty, która, mając w punkcie wyjścia wyraźnie zakreślony historyczny charakter (i obszar) rozważań, a do tego odnosząc się do „obcej”, bo niemieckiej sfery kulturowej, jest jednak w stanie […] przysłużyć się, i to na wiele sposobów, czytelnikom z kręgów rodzimych. Zwiększa ona bowiem wiedzę nie tylko w odniesieniu do odległych, często egzotycznych obszarów i takich samych odległych czasów (co samo w sobie jest cenne i pouczające), ale też równocześnie zaskakująco wiele mówi o współczesności, w tym rodzimej, bowiem przy okazji prowadzonych analiz rzuca sporo światła na sprawy z naszego podwórka, a więc najbliższe nam kulturowe otoczenie, pełne ostatnio symbolicznej przemocy, o której tak wiele pisze Autorka.
Z recenzji dr. hab. Bartłomieja Dobroczyńskiego, prof. UJ

Autorka dojrzale, kompetentnie i krytycznie wykorzystuje współczesne teorie badawcze z zakresu antropologii, socjologii, literaturoznawstwa oraz psychologii. Ich połączenie przynosi ciekawe i pogłębione interpretacje badanych materiałów. Co więcej, wydaje się, że interpretacje autorki nie powstały w duchu teoretyczno-ornamentowym, jak wiele współczesnych prac. Mam tu na myśli rodzaj pisania, w którym śledzimy tylko elokwencję, błyskotliwość czy oczytanie autora. W przeciwieństwie do tak tworzonych prac w Obrazach czarności obserwujemy proces myślenia, jego dogłębność. Dlatego można je uznać za badawczą praktykę, która zakorzeniona jest w czytaniu jako działaniu, w czytaniu jako zmianie lub (auto)refleksji, co zbieżne jest z oparciem tworzonej narracji na myśli psychoanalitycznej. W tym punkcie należy również zaakcentować etyczne podłoże prowadzonych badań.
Z recenzji dr. hab. Macieja Dudy, prof. UŚ

Recenzja autorstwa Przemysława Pieniążka opublikowana w dwutygodniku "artPAPIER" KOLONIALNE FANTAZMATY

Mgr Agnieszka Więckiewicz (ur. 1993) – literaturoznawczyni i kulturoznawczyni. Absolwentka Instytutu Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim, Langues, Littératures et Civilisations Étrangeres na Paryskiej Sorbonie. Doktorantka w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych UW. Publikowała m.in. w „Tekstach Drugich”, „Widoku. Teoriach i praktykach kultury wizualnej”, „Praktyce Teoretycznej”, „Tekstualiach”, „Przeglądzie Humanistycznym”, „Poznańskich Studiach Polonistycznych”, „Schulz/Forum”, „Dialogu” oraz tomach zbiorowych. Współpracuje z czasopismem krytycznoliterackim „Mały Format”. Dwukrotna stypendystka Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia naukowe. Członkini Collegium Invisibile oraz tutorka Krajowego Funduszu na Recz Dzieci.