Polska nowoczesność. Genealogia – EBOOK

Od ponad dwustu lat toczą się w Polsce dyskusje o nowoczesności. Przeradzają się często w gwałtowne spory, dotyczą bowiem najistotniejszych zagadnień polskiego życia zbiorowego, w tym także tego, czym jest i czym powinna być polskość.

Kształtowanie się nowoczesnej kultury było na gruncie polskim od początku naznaczone poczuciem rozwojowego zapóźnienia. Problemy modernizacyjne, wśród których na pierwszy plan wysuwała się kwestia agrarna, w znacznej mierze określały kierunek dziejów Polski. Powstałe w XIX wieku, stanowiły podłoże formowania się polskiej tożsamości. Nie straciły na znaczeniu w wieku XX, a ich oddziaływanie odczuwamy do dziś. Aby zatem lepiej zrozumieć dzień dzisiejszy, warto poznać jego historyczne uwarunkowania.

******

Polish Modernity. A Genealogy

In the case of Poland the first signs of modernity, i.e. the ideological influence of the Enlightenment and the economic impact of capitalism, were connected with the attempts to overcome crisis of the Republic. The loss of the independent state brought modernisation problems, which made the underdevelopment of the country a crucial factor affecting Polish culture. The 19th-century struggle for modernity was to create cultural patterns, which still define views and attitudes of the Poles.

Keywords: modernity, modernisation, nation, nobility, people.

Tomasz Kizwalter (ur. 1955) – profesor zwyczajny na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się historią idei i zbiorowych wyobrażeń w XIX i XX wieku, zwłaszcza problematyką modernizacji i procesów narodowotwórczych.
Opublikował m.in.: Kryzys Oświecenia a początki konserwatyzmu polskiego (Warszawa 1987), "Nowatorstwo i rutyny". Społeczeństwo Królestwa Polskiego wobec procesów modernizacji (1840–1863) (Warszawa 1991), O nowoczesności narodu. Przypadek polski (Warszawa 1999), Historia powszechna. Wiek XIX (Warszawa 2003), W stronę równości (Kraków 2014), współredagował także Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego 1816–1915 (Warszawa 2016).