Okruchy starożytności. Użytkowanie monet antycznych w Europie Środkowej, Wschodniej i Północnej w średniowieczu i w okresie nowożytnym

Monety antyczne (tj. greckie, celtyckie i rzymskie, wyemitowane do początku VI w. po Chr.) stanowią niewielką część datowanych na średniowiecze i epokę nowożytną skarbów i innych zespołów zabytków znajdowanych w Europie Środkowej, Wschodniej i Północnej. Monety takie były również odnotowywane w kontekstach grobowych i osadniczych z tego samego okresu. W znaleziskach trafiały się m.in. monety zaopatrzone w otwór, co sugeruje, że były one wykorzystywane jako amulety lub ozdoby. Monografia zawiera teksty autorstwa naukowców z Polski, Niemiec, Czech, Szwecji i Danii. Celem ich rozważań opartych na źródłach archeologicznych, numizmatycznych i pisanych było zbadanie problemu użytkowania monet antycznych na terenie obecnych krajów bałtyckich, zachodniej Rosji, Białorusi, Ukrainy, Słowacji, Czech, wschodnich Niemiec i w Skandynawii, w przybliżeniu między VII w. a przełomem XVIII w.

******

Slivers of Antiquity. The Use of Ancient Coins in Central, Eastern and Northern Europe in the Medieval and Modern Periods

Ancient coinage (understood here as pre-AD 6th century Greek, Celtic and Roman issues) constitutes a small percentage of hoards and other assemblages found in Central, Eastern and Northern Europe, dated to the Middle Ages and to the modern period. Ancient coins have also been recorded at other sites in contexts dated to the same time, such as burial or settlement sites. Finds sometimes include pierced coins, which suggests they may have been used as amulets or jewellery. The book contains the texts written by researchers from Poland, Germany, the Czech Republic, Sweden and Denmark. The aim of their studies of the archaeological, numismatic and written sources was to examine the use of ancient coins in the territories of present-day Poland, Baltic States, western Russia, Belarus, Ukraine, Slovakia, the Czech Republic, eastern Germany and Scandinavia in a period spanning from approximately 7th century to the turn of the 18th century.

Keywords: ancient coins, coins finds, Roman period, Migration period, Barbaricum, coin hoards, early medieval context, monetary circulation, catalogue of finds of ancien coins

Problem użytkowania monet antycznych (głównie greckich i rzymskich) w średniowieczu i w okresie nowożytnym jest bardzo istotnym, ale jednocześnie trudnym i złożonym zagadnieniem. Istotnym przede wszystkim z perspektywy zrozumienia procesów kierujących obiegiem i funkcją pieniądza, ale również monetyzacją społeczeństw, czy wreszcie recepcją antyku w epokach następujących po starożytności.
Z recenzji profesora Jarosława Bodzka

Książka (…) jest publikacją bez wątpienia potrzebną, w sposób kompleksowy wprowadzającą do obiegu naukowego nowy materiał źródłowy oraz nowe spojrzenia na istotne tematy dotyczące zarówno antyku, jak i średniowiecza (i nie tylko) Europy Środkowej i Skandynawii.
Z recenzji profesora Mariusza Mielczarka