Wspomnienia i listy

Pierwsza edycja krytyczna ważnego źródła do historii Polski i historii wychowania: Wspomnień i listów Izabeli Moszczeńskiej-Rzepeckiej (1864-1941) – działaczki niepodległościowej, patriotki, pedagożki promującej idee Nowego Wychowania, zwolenniczki emancypacji kobiet, pionierki wychowania seksualnego.

Jej droga życiowa wiodła z dworku szlacheckiego na Kujawach, w którym kultywowano patriotyczne tradycje powstańcze, przez edukację w duchu pozytywizmu na pensji w Warszawie, szeregi niepodległościowej inteligencji warszawskiej (za działalność tę zapłaciła więzieniem), aktywność społeczną w II Rzeczypospolitej aż do śmierci w okupowanej Warszawie. Samotnie wychowała dwoje dzieci: Hanna Pohoska (1895-1953) została historykiem wychowania i docentem Uniwersytetu Warszawskiego, a Jan Rzepecki (1899-1983) pułkownikiem Wojska Polskiego. Na grobie Izabeli Moszczeńskiej na Powązkach wykuto motto jej życia: Pełna wiary w zmartwychwstanie Ojczyzny.

******

Memoirs and Letters

The first critical edition of Memoirs and Letters, an important source for Polish history and the history of education by Izabela Moszczeńska-Rzepecka (1864-1941), who was an independence activist, patriot, pedagogue advocating the ideas of the New Education and supporting the emancipation of women and a pioneer of sexual education.

Her life began in a manor house in Kuyavia, where patriotic insurgent traditions were cultivated, she received positivist education at a finishing school in Warsaw and joined the ranks of Warsaw insurgent intelligentsia (and imprisoned for her activity in this field). A social activist in the Second Polish Republic, she died in Warsaw during the Nazi occupation. She raised two children on her own: Hanna Pohoska (1895-1953) was a historian of education and an associate professor at Warsaw University, Jan Rzepecki (1899-1983) was a colonel in the Polish Army. The grave of Izabela Moszczeńska at Warsaw Powązki Cemetery is engraved with her life motto: Full of faith in homeland’s resurrection.

Keywords: pedagogy, history, Poland, the turn of the 19th and 20th century, Warsaw, Izabela Moszczeńska-Rzepecka, emancipation of women, Warsaw intelligentsia.

[…] książka stanowi niezwykle interesujący materiał źródłowy […] [Autorka] ukazuje siebie i swoją rodzinę na tle epoki, własne życie, pracę, osiągnięcia, porażki i trudności. W ten sposób wyłania trwałe i uniwersalne wartości także dla naszej epoki, których aktualizacja może stanowić ważne tworzywo dla edukacji współczesnych pokoleń. Adam Fijałkowski i Magdalena Rzepka dokonali wielkiej pracy […] Na podkreślenie zasługują starannie wykonane, dokładne przypisy i komentarze […]. Autorzy wykonali benedyktyńską pracę.
Z recenzji dr hab. Elżbiety Magiery, prof. US

Adam Fijałkowski – dr hab. prof. UW jest historykiem wychowania, kierownikiem Zakładu Humanistycznych Podstaw Pedagogiki na Wydziale Pedagogicznym UW. Zajmuje się w szczególności historią wychowania w średniowieczu i czasach nowożytnych, w tym twórczością Jana Amosa Komeńskiego. Jest autorem ponad stu publikacji w języku polskim, angielskim i niemieckim – w tym 5 monografii, 2 edycji krytycznych źródeł i 2 monografii pod redakcją naukową. Przebywał na zagranicznych stażach i kwerendach m.in. w Wolfenbüttel, Moguncji, Berlinie, Konstancji, Wiedniu, Watykanie, Leuven.

Magdalena Rzepka – doktorantka na Wydziale Pedagogicznym UW prowadzi badania w dziedzinie historii wychowania, głównie w okresie II Rzeczypospolitej. Jest członkiem redakcji międzynarodowego czasopisma "History of Education Researcher", zastępczynią redaktora naczelnego rocznika naukowego "Harcerstwo", członkiem Działu Naukowo-Badawczego Muzeum Harcerstwa w Warszawie i autorką kilkunastu artykułów naukowych.

Hanna Pohoska, https://orcid.org/
Przedmowa
10.31338/uw.9788323554370.pp.31-34

Michał Fijałkowski, https://orcid.org/0000-0002-3733-0252
Wstęp
10.31338/uw.9788323554370.pp.7-30

Hanna Pohoska, https://orcid.org/
Zamknięcie. Życie i działalność Izy Moszczeńskiej-Rzepeckiej w latach 1914–1941
10.31338/uw.9788323554370.pp.501-512