Młodzież z „dobrych domów”, chłopaki ze „złych dzielnic”. Warszawskie topografie

Publikacja jest poświęcona tekstom autobiograficznym, których twórcy utożsamiali się z „dobrymi domami” bądź „złymi dzielnicami” XX-wiecznej Warszawy. Analizowane są autonarracje Jeremiego Przybory, Jarosława Abramowa-Newerlego, Agnieszki Osieckiej, Stanisława Grzesiuka, Marka Hłaski i Andrzeja Stasiuka. Akcent pada na trzy tryby autobiograficzne: osobisty (relacjonowanie przebiegu życia), środowiskowy (przedstawianie relacji z otoczeniem, czyli przede wszystkim rodziną i/lub rówieśnikami) oraz topograficzny (zaznaczanie miejsc na mapie autobiograficznej i przenoszenie ich na mapę narracyjną).

******

The Youth from ‘Good Homes’, the Boys from ‘Bad Districts’. The Topography of Warsaw

The publication is devoted to autobiographical texts whose writers identified themselves with either ‘good homes’ or ‘bad districts’ of the 20th century Warsaw. It analyses the self-narratives of Jeremi Przybora, Jarosław Abramow-Newerly, Agnieszka Osiecka, Stanisław Grzesiuk, Marek Hłasko, and Andrzej Stasiuk. It emphasises three autobiographical types: personal (recounting the course of life), environmental (presenting the relation with the environment, primarily with the family and/or peers), and topographical (marking the places on the autobiographical map and transferring them to the narrative map).

Keywords: autobiographical text, literary topography, Warsaw in literature, Jeremi Przybora, Jarosław Abramow-Newerly, Agnieszka Osiecka, Stanisław Grzesiuk, Marek Hłasko, Andrzej Stasiuk.

Monografia naukowa Młodzież z „dobrych domów”, chłopaki ze „złych dzielnic”. Warszawskie topografie jest ambitną interdyscyplinarną próbą interpretacji twórczości i działalności „warszawskich” postaci polskiej literatury i kultury. Dokonany przez autorkę wybór jest dobrze uzasadniony – są to postaci nie tylko charakterystyczne dla intelektualnego i „lumpowskiego” pejzażu Warszawy (i „Warszawki”), ale też niejako wypełniające kulturową mapę/topografię miasta. Książka jest spójna kompozycyjnie, napisana żywym językiem, autorka nie nadużywa naukowej terminologii, jest też erudycyjna.
Z recenzji prof. dr. hab. Józefa Olejniczaka

Monografia stanowi odkrywczą, oryginalną propozycję interpretacyjną. W problematyce literaturoznawczej porusza się przede wszystkim w dwu obszarach. Po pierwsze w dalszym rozwoju badań dotyczących literatury dokumentu osobistego, a po drugie w studiach inspirowanych zwrotem przestrzennym w naukach o kulturze, koncentrując się w szczególności na studiach miejskich. Książka Pauliny Potasińskiej stanowi przykład udanego zastosowania kategorii topograficznych do interpretacji współczesnej prozy autobiograficznej.
Z recenzji prof. dr hab. Małgorzaty Książek-Czermińskiej

Paulina Potasińska – doktorka nauk humanistycznych w dziedzinie literaturoznawstwa, adiunktka w Centrum Polonicum UW, lektorka języka polskiego jako obcego, ekspertka NAWA, badaczka literatury związanej z Warszawą. Autorka monografii Kult, mit i kompleks. Figury autokreacji w twórczości Leopolda Tyrmanda, Marka Hłaski i Tadeusza Konwickiego (Warszawa 2015), a także licznych artykułów naukowych, redaktorka dwóch tomów zbiorowych. Współpracowała m.in. z Fundacją Okularnicy im. Agnieszki Osieckiej, Wydawnictwem Prószyński Media, Fundacją Teatr Papahema, Muzeum Warszawy, Oknem na Warszawę, Instytutami Polskimi w Pekinie, Petersburgu i Tbilisi oraz uniwersytetami na czterech kontynentach.