Antropolodzy na wojnie. O "brudnej" użyteczności nauk społecznych – EBOOK

Zaskakujące przypadki pracy badaczy społecznych na rzecz wojak i wywiadu.
Jakie tajne cele mieli realizować antropolodzy w czasie "wielkiej gry"?
Czy badacze niemieccy chcieli wzniecić dżihad na Bliskim Wschodzie?
W jakim stopniu amerykańscy antropolodzy pomagali wojsku w programach Camelot i Phoenix?
Dlaczego program Human Terrain System wzbudził aż tyle kontrowersji?

Autor przedstawia dzieje współpracy badaczy społecznych z wojskiem i wywiadem od czasów wypraw Jamesa Cooka, przez rywalizację kolonialną mocarstw europejskich, I i II wojnę światową, okres "zimnej wojny" aż do współczesnych interwencji militarnych w Iraku i w Afganistanie. Ukazuje proces kształtowania się standardów etycznych związanych z uprawianiem zawodu antropologa oraz dowodzi, że wszelkie wojenne zaangażowanie antropologów musi być postrzegane jako "brudne" nadużycie badań społecznych.

Książka w sposób przystępny i porywający pokazuje jawne i niejawne przykłady kooperacji antropologów z wojskiem i wywiadem, funkcjonujące przykrywki tajnej działalności, a także towarzyszące temu dylematy etyczne i rozbieżne oceny środowiska naukowego.

Z ciekawej perspektywy prezentuje działania takich antropologów brytyjskich i amerykańskich, jak m.in. Thomas E. Lawrence, Margaret Mead czy Gregory Bateson. Opisuje także niesławną współpracę antropologów niemieckich z władzami nazistowskimi, a w części poświęconej programowi HTS, realizowanemu w Iraku i Afganistanie, pokazuje m.in. w jak zaawansowany technologicznie sposób wykorzystywane są współcześnie dane pozyskiwane przez "antropologów w mundurach".

*********

Anthropologists at War. On “Dirty” Usefulness of Social Sciences

The study explores the history of cooperation between anthropologists, army and intelligence since the times of James Cook’s expeditions, through the colonial rivalry between European powers, the First and the Second World Wars, the Cold War, until recent military interventions in Iraq and Afghanistan. It analyses and seeks to evaluate the process of defining standards required of anthropologists working in extreme and ethically dubious circumstances. The part devoted to HTS program, which was implemented in Iraq and Afghanistan, shows how data collected by “anthropologists in military uniforms” was used in a technologically advanced way.

Keywords: the history of anthropology, engaged anthropology, the militarization of anthropology, Human Terrain System, war anthropology.

[...] książkę Michała Kowalskiego, uznaję [...] za dzieło o wysokiej wartości merytorycznej, ważne także dla dydaktyki akademickiej w zakresie antropologii, socjologii, politologii, dziennikarstwa i stosunków międzynarodowych. Jest to pozycja na polskim rynku wydawniczym absolutnie wyjątkowa, nie ma bowiem jeszcze porównywalnej syntezy na ten temat.
Dr hab. Maciej Ząbek, prof. UW

Autorowi udało się przedstawić w sposób obszerny, drobiazgowy i przejrzysty rozliczne – historyczne i współczesne – przykłady zaangażowania reprezentantów antropologii w działalność instytucji wojskowych i wywiadowczych wielu państw. [...] Zdarzenia, o których traktuje praca, mają niekiedy posmak opowieści sensacyjnych, nic dziwnego, że lektura tekstu wciąga.
Dr hab. Marcin Lubaś