Portrety Uczonych. Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego po 1945, A−K

           

Część pierwsza (A−K) tomu trzeciego "Portretów Uczonych" zawiera eseje biograficzne poświęcone wybitnym postaciom, których najbardziej znacząca działalność naukowa i dydaktyczna przypadła po 1945 r. Mowa będzie zatem o osobach stopniowo, ale konsekwentnie odtwarzających Uniwersytet po zniszczeniach wojennych oraz budujących jego pozycję społeczną i rangę naukową.
Przedstawione w tomie trzecim "Portretów” grono 186 uczonych cechuje duże zróżnicowanie. Niektórzy z nich urodzili się jeszcze w XIX w., wyższe wykształcenie zdobyli w czasie I wojny światowej lub tuż po niej, kariery zawodowe rozpoczynali i kontynuowali w latach II Rzeczypospolitej, po II wojnie stając się środowiskowymi autorytetami. Inni decydowali się na emigrację, zrywając więzi z Uniwersytetem, ale zarazem odnosząc niekwestionowane sukcesy naukowe i utrzymując kontakty z krajem. Byli jednak i tacy, którzy właśnie wtedy, po wojnie, z zagranicy do kraju przyjechali. Skomplikowanie ludzkich losów spowodowało, że decyzja o przypisaniu konkretnej postaci do tomu drugiego lub trzeciego musiała mieć charakter arbitralny. Najliczniej na kartach niniejszego tomu są reprezentowani uczeni urodzeni pomiędzy wielkimi wojnami, ukształtowani w dwudziestoleciu i z takim zapleczem moralnym oraz intelektualnym funkcjonujący w powojennej rzeczywistości. Pojawiają się tu także osoby, których całe świadome życie, łącznie z intelektualną formacją, upłynęło w czasach PRL oraz w okresie po odzyskaniu przez Polskę pełnej suwerenności.

Część tekstów powstała specjalnie na potrzeby Monumentów, wiele było pisanych przez bliskich współpracowników danego uczonego, niektóre są przedrukami wcześniejszych publikacji. Zamierzeniem redaktorów naukowych nie było stworzenie zbioru zwięzłych biogramów typu słownikowego, lecz przybliżenie zainteresowanym czytelnikom najwybitniejszych postaci środowiska uniwersyteckiego – stąd teksty zarówno eseistyczne czy wspomnieniowe, jak i bardziej naukowe, obudowane odnośnikami i przypisami. Przy każdym eseju zamieszczono także standardowy biogram encyklopedyczny.

Trzy tomy "Portretów Uczonych" (podzielone na sześć części) zawierają teksty o wybitnych uczonych – profesorach Uniwersytetu Warszawskiego, których działalność naukowa, praca dydaktyczna i organizacyjna pozostały w pamięci szeroko pojmowanego środowiska naukowego. Bohaterowie esejów są związani ze wszystkimi dziedzinami nauki reprezentowanymi na Uniwersytecie Warszawskim: humanistycznymi, społecznymi, ścisłymi, przyrodniczymi, medycznymi i artystycznymi. Wybór nie był łatwy i wymagał wielu konsultacji. Warto zaznaczyć, że lista uczonych ograniczona jest do osób nieżyjących.

Portrety Uczonych. Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego po 1945, L−R

Portrety Uczonych. Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego po 1945, S−Ż

Monika Nowakowska-Zamachowska, https://orcid.org/
ADAM CZYŻEWICZ 1877–1962
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.252-259

Maria Pąkcińska, https://orcid.org/
Henryk Kupiszewski, https://orcid.org/
ADAM KROKIEWICZ 1890–1977
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.606-617

Jan Baumgart, https://orcid.org/
ALEKSANDER BIRKENMAJER 1890–1967
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.126-135

Prof. Maria Koczerska,
ALEKSANDER GIEYSZTOR 1916–1999
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.344-351

Maj Sławomir,
ANTONI BOLESŁAW DOBROWOLSKI 1872–1954
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.278-289

Elżbieta Hałas,
ANTONINA KŁOSKOWSKA 1919–2001
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.478-485

Janusz Gill, https://orcid.org/
BOLESŁAW GUTOWSKI 1888–1966
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.368-373

Karol Karski, https://orcid.org/
CEZARY BEREZOWSKI 1898–1970
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.82-87

Władysław Baka, https://orcid.org/
CZESŁAW BOBROWSKI 1904–1996
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.136-147

Lesław Pytka, https://orcid.org/
CZESŁAW CZAPÓW 1925–1980
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.230-239

Maria Dorota Schmidt-Pospuła,
FRANCISZEK MIECZYSŁAW CZUBALSKI 1885–1965
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.240-251

Stefan Pokorski,
GRZEGORZ BIAŁKOWSKI 1932–1989
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.88-93

Trzęsicki Kazimierz,
HENRYK FELIKS GRENIEWSKI 1903–1972
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.358-367

Andrzej Garlicki, https://orcid.org/
HENRYK JABŁOŃSKI 1909–2003
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.418-425

Halina Lichocka,
IRENA CHMIELEWSKA 1905–1987
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.194-201

Krystyna Stebnicka, https://orcid.org/
IZA BIEŻUŃSKA–MAŁOWIST 1917–1995
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.118-125

Antoni Ziemba,
JAN BIAŁOSTOCKI 1921–1988
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.94-109

Tomasz Majewski,
JAN BOHDAN DEMBOWSKI 1889–1963
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.270-277

Roman Taborski,
JAN KOTT 1914–2001
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.576-583

Marian Przełęcki, https://orcid.org/
JANINA KOTARBIŃSKA 1901–1997
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.540-555

Mirek Zbigniew,
Holeksa Jan,
JANUSZ BOGDAN FALIŃSKI 1934–2004
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.320-327

Andrzej Richling,
JERZY KONDRACKI 1908–1998
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.504-513

Marek M. Dziekan,
JÓZEF BIELAWSKI 1910–1997
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.110-117

Stefan Nowakowski, https://orcid.org/
JÓZEF CHAŁASIŃSKI 1904–1979
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.184-193

Poniatowska Irena,
JÓZEF MICHAŁ CHOMIŃSKI 1906–1994
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.202-211

Duda Roman,
JULIAN BONDER 1900–1975
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.148-151

Andrzej Fabianowski,
JULIAN KRZYŻANOWSKI 1892–1976
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.618-625

Zakrzewski Andrzej,
JULIUSZ BARDACH 1914–2010
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.56-63

Duda Roman,
KAROL BORSUK 1905–1982
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.152-161

Witold Wołodkiewicz, https://orcid.org/
Juliusz Bardach, https://orcid.org/
KAROL KORANYI 1897–1964
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.514-525

Jadacki Jacek,
KAZIMIERZ AJDUKIEWICZ 1890–1963
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.26-41

Stefan Russel, https://orcid.org/
KAZIMIERZ BASSALIK 1879–1960
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.64-73

Ulicka Danuta,
KAZIMIERZ BUDZYK 1911–1964
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.172-183

Prof. dr hab. Jerzy Axer, http://orcid.org/0000-0001-9588-7940
KAZIMIERZ FELIKS KUMANIECKI 1905–1977
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.648-677

Duda Roman,
KAZIMIERZ KURATOWSKI 1896–1980
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.698-706

Agata Sobczyk,
KRYSTYNA KASPRZYK 1922-2012
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.452-459

Tadeusz Stacewicz, https://orcid.org/
KRZYSZTOF ERNST 1940–2003
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.312-319

Józef Hurwic, https://orcid.org/
LEOPOLD INFELD 1898–1968
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.404-417

Jerzy Niecikowski, https://orcid.org/
LESZEK KOŁAKOWSKI 1928–2009
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.486-495

Paweł Wieczorkiewicz, https://orcid.org/
LUDWIK BAZYLOW 1915–1985
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.74-81

Milewska-Waźbińska Barbara,
MARIA CYTOWSKA 1922–2007
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.212-219

Janusz Zakrzewski, https://orcid.org/
MARIAN DANYSZ 1909–1983
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.260-269

Janina Kaczanowska, https://orcid.org/
MARIAN GIEYSZTOR 1901–1961
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.352-357

Izdebski Hubert,
MAURYCY ZDZISŁAW JAROSZYŃSKI 1890–1974
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.434-443

Żaboklicki Krzysztof,
MIECZYSŁAW BRAHMER 1899–1984
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.162-171

Ewa Zajdler, https://orcid.org/
MIECZYSŁAW JERZY KÜNSTLER 1933–2007
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.686-697

Strelau Jan,
MIECZYSŁAW KREUTZ 1893–1971
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.598-605

Ireneusz Ihnatowicz, https://orcid.org/
NATALIA GĄSIOROWSKA 1881–1964
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.334-343

Barbara Szacka,
NINA ASSORODOBRAJ-KULA 1908–1999
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.50-55

Halina Lichocka,
OSMAN ACHMATOWICZ 1899–1988
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.16-25

Wasiewicz Barbara,
PIOTR KUBIKOWSKI 1903–1991
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.626-635

Zofia Kielan-Jaworowska,
ROMAN KOZŁOWSKI 1889–1977
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.584-593

Aleksander Gieysztor, https://orcid.org/
STANISŁAW ARNOLD 1895–1973
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.42-49

Adam Bosiacki, https://orcid.org/
STANISŁAW EHRLICH 1907–1997
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.302-311

Grzegorzewska Małgorzata,
STANISŁAW HELSZTYŃSKI 1891–1986
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.380-389

Andrzej Wyczański, https://orcid.org/
STANISŁAW HERBST 1907–1973
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.390-403

Jerzy Tulisow, https://orcid.org/
STANISŁAW KAŁUŻYŃSKI 1925–2007
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.444-451

Jerzy Skowronek, https://orcid.org/
STEFAN KIENIEWICZ 1907–1992
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.470-477

Tomasz Majewski,
TADEUSZ JACZEWSKI 1899–1974
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.426-433

Pelc Jerzy,
TADEUSZ KOTARBIŃSKI 1886–1981
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.556-575

Piotr Węgleński,
WACŁAW GAJEWSKI 1911–1997
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.328-333

Żuławska-Umeda Agnieszka,
WIESŁAW KOTAŃSKI 1915–2005
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.526-539

Zdzisław Libera, https://orcid.org/
WIKTOR HAHN 1871–1959
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.374-379

Józef Hurwic, https://orcid.org/
WIKTOR KEMULA 1902–1985
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.460-469

Adam Brzozowski, https://orcid.org/
WITOLD CZACHÓRSKI 1915–1995
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.220-229

Prof. Markowski Andrzej,
WITOLD DOROSZEWSKI 1899–1976
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.290-301

Jacek Kochanowski,
WITOLD KULA 1916–1988
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.636-647

Włodarczyk Mirosława,
Wolska Krystyna,
WŁADYSŁAW KUNICKI-GOLDFINGER 1916–1995
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.678-685

Piela Lucjan,
WŁODZIMIERZ KOŁOS 1928–1996
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.496-503

Musiał Agata,
ZYGMUNT KRACZKIEWICZ 1900–1971
https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.594-597