Nigdy u siebie. Socjologia powrotów do grupy własnej po upadku ZSRR na przykładzie repatriacji społeczności kazachstańskich Polaków osiedlających się w Rosji, Niemczech i Polsce w ramach rządowych systemów repatriacji

Książka stanowi opis lokalnej społeczności potomków Polaków przymusowo przesiedlonych w 1936 roku z terenów Ukraińskiej SSR do północnego Kazachstanu. Polscy spiecpieresieleńcy po upadku ZSRR, w sytuacji braku efektywnych działań polskich elit politycznych, podjęli różnorodne próby repatriacji w ramach nie tylko polskiego, lecz głównie rosyjskiego i niemieckiego systemu powrotu. Wielomilionowa skala i szeroki zakres geograficzny samego procesu dają autorowi podstawy do twierdzenia o odrębności socjologii powrotu do grupy własnej na tle innych kierunków migracyjnych.

******

Never at Home. The Sociology of Returns to the Own Group After the Fall of the USSR on the Example of the Polish Community in Kazakhstan Settling Down in Russia, Germany and Poland Within Governmental Repatriation Systems

The book describes the local community of the descendants of the Poles who, in 1936, were forced to relocate from the Ukrainian SSR to Northern Kazakhstan. After the fall of the USSR, when the Polish political elites did not take effective steps, the so-called Polish spiecpieresieleńcy made various attempts to repatriate not only within the Polish, but also Russian and German repatriation systems. The multimillion scale and the wide geographical range of the process itself give the author grounds for claiming that the sociology of returns to the own group against the background of other migration directions was clearly distinct.

Keywords: spiecpieresieleńcy, the repatriation of The Poles from Kazakhstan, repatriation systems.

Dr Robert Wyszyński – doktor socjologii. Jego zainteresowania naukowe obejmują przede wszystkim kreowanie elementów kultury narodowej i pamięci zbiorowej oraz odrodzenie narodowe na terenach byłego ZSRR. Jako pierwszy polski badacz dotarł już w latach 80. XX wieku do wiosek polskich spiecpieresieleńców w Kazachstanie. Skupiając się na przemianach tożsamości społecznej jednostki powracającej do grupy własnej, eksplorował nie tylko środowisko repatriantów, lecz także tzw. studentów polonijnych. W ramach wielu wypraw terenowych badał procesy narodowotwórcze w społecznościach rodowych na Syberii (Buriacja, Jakucja), a także konstruktywistyczne działania elit politycznych na Białorusi. Podejście akademickie łączy z perspektywą socjologii publicznej (m.in. organizował Związek Repatriantów, był dyrektorem Instytutu Kresowego).