Chrześcijaństwo w kulturze – wybrane zagadnienia

Przedmiotem tomu jest kultura chrześcijańska Polski i Europy XV–XVII wieku, ujmowana w perspektywach tradycji antycznej i wczesnochrześcijańskiej oraz dialogu między Wschodem i Zachodem. Wybrane zagadnienia dotyczą piśmiennictwa (traktaty, apokryfy, kazania, poezja), sztuki i muzyki sakralnej, obrzędowości w sferze kultury popularnej (pieśni, widowiska teatralno-muzyczne). W publikacji dyskutowane są nurty duchowości chrześcijańskiej (ignacjanizm i jezuityzm, szkoła karmelitańska) oraz sytuacje przesileń kulturowych (dialog z antykiem pogańskim w pierwszych stuleciach i stopniowe wygasanie tradycji humanistycznej, sobór trydencki i wyłaniająca się z niego wizja kultury). W spektrum rozważań pojawiają się również zjawiska graniczne lub wykraczające poza ramy doktryny Kościoła rzymskiego (teizm, libertynizm, jansenizm, kwietyzm).

******

Christianity in Culture – Selected Aspects

The volume explores Polish and European Christian culture from the 15th to the 17th century, presented from the perspective of ancient and early Christian tradition and the dialogue between East and West. The authors examine selected aspects of literature (treatises, apocrypha, sermons, poetry), art and sacred music, rituals in popular culture (songs, music and theatrical spectacles). The publication also discusses spiritual Christian movements (Ignatian and Jesuit spirituality, Carmelite school) and the turning points in culture (dialogue with pagan antiquity in the first centuries and gradual abatement of humanistic tradition, the Council of Trent and the vision of culture emerging from it). The book also analyses boundary phenomena and those beyond the doctrine of the Roman Church (theism, libertinism, Jansenism, Quietism).

Keywords: Christianity, ancient culture, performing arts, Middle Ages, Renaissance, early Modern Era, culture of the First Polish Republic.

Justyna Dąbkowska-Kujko, https://orcid.org/0000-0001-9873-5555
„Ego e Philologia Philosophiam feci”. Erazm wobec dziedzictwa kulturowego antyku
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.177-202

Matylda Paszkiewicz, https://orcid.org/0009-0000-3041-8369
Boecjusza O pocieszeniu, jakie daje filozofia jako dzieło literackie i źródło inspiracji. Trzy przekłady metrum VIII księgi II
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.111-114

Michał Goworowski, https://orcid.org/0009-0000-8253-7853
Cenzura w okresie reżimu Napoleona
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.407-410

Alina Nowicka-Jeżowa, https://orcid.org/0000-0001-5917-9015
Christianitas i humanitas kultury renesansowej. Na przykładzie Padwy czasów Jana Kochanowskiego
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.279-298

Maria Chodyko, https://orcid.org/0000-0002-9091-3975
Droga na Górę Karmel Świętego Jana od Krzyża jako traktat o sztuce kaznodziejskiej
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.203-222

Alina Nowicka-Jeżowa, https://orcid.org/0000-0001-5917-9015
Eschatologiczne horyzonty kultury sarmackiej
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.367-390

Maria Chodyko, https://orcid.org/0000-0002-9091-3975
Historia i historiozofia w myśli Świętego Augustyna
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.57-76

Matylda Paszkiewicz, https://orcid.org/0009-0000-3041-8369
Horyzonty świeckie i eschatologiczne sarmatyzmu. Wizerunk człowieka umierającego i Konterfekt człowieka umierającego Pawła Simplicjana
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.391-394

Maria Chodyko, https://orcid.org/0000-0002-9091-3975
Humanistyczne projekty średniowiecza i ich twórcy: Boecjusz, Kasjodor, Dionizy Exiguus
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.93-110

Robert Danieluk, https://orcid.org/0000-0003-1145-4131
Jezuici w Rzeczypospolitej potrydenckiej. Prezentacja źródeł Rzymskiego Archiwum Towarzystwa Jezusowego
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.299-322

Michał Janocha, https://orcid.org/0000-0002-4983-1767
Kult wizerunków maryjnych w Rzeczypospolitej i jego specyfika na tle Europy
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.149-176

Maciej Abramowicz, https://orcid.org/0000-0002-7328-9752
Libertynizm w powieści francuskiej XVIII wieku
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.395-406

Agata Starownik, https://orcid.org/0000-0002-2676-4995
Między Koniecznością a Poezją. Parafrazy psalmów w XVI wieku
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.249-260

Michał Sołtysik, 0000-0002-9268-3245
Najwcześniejsze włoskie zjawiska teatralno-muzyczne. Zarys wprowadzenia
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.137-148

Grzegorz Raubo, https://orcid.org/0000-0003-0887-5218
Ogrom niebios i Boska wszechmoc. Relacje między astronomią i teologią w świetle staropolskiej refleksji o wielości światów
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.343-366

Maria Kalinowska, https://orcid.org/
Pamięć miasta utraconego. Misteryjna semantyka Wilna w Dziadach Adama Mickiewicza
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.411-432

Tadeusz Rubik, https://orcid.org/0000-0001-7647-2192
Pismo Święte – ale które? Erazm z Rotterdamu, grecki tekst Nowego Testamentu i Wulgata a polskie przekłady Biblii w XVI wieku
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.223-248

Józef Naumowicz, 0000-0002-9201-0235
Projekt humanistyczny Kasjodora: De artibus ac disciplinis liberalium litterarum
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.77-92

Mirosław Lenart, https://orcid.org/0000-0001-9184-6893
Przestrzeń znacząca akcji scenicznej w liturgii średniowiecza i wczesnej nowożytności
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.115-136

Grala Hieronim, https://orcid.org/
Spotkania chrześcijaństwa Wschodu i Zachodu w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Część 1. Wyznanie propaństwowe – prawosławie w monarchii jagiellońskiej wobec wyzwań politycznych
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.323-330

Grala Hieronim, https://orcid.org/
Spotkania chrześcijaństwa Wschodu i Zachodu w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Część 2. W poszukiwaniu „nowej unii” – dole i niedole prawosławia w epoce Wazów
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.331-342

Remigiusz Degórski (o. Bazyli), https://orcid.org/0000-0003-1997-2769
Święty Hieronim a kobiety
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.47-56

Marek Starowieyski, https://orcid.org/
Tradycje biblijne w kulturze europejskiej. Spojrzenie syntetyczne
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.25-46

Agata Starownik, https://orcid.org/0000-0002-2676-4995
W co wierzył Jan z Czarnolasu? Obraz Boga i tradycje teologiczne w twórczości Jana Kochanowskiego
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.261-278

Alina Nowicka-Jeżowa, https://orcid.org/0000-0001-5917-9015
Wprowadzenie
https://doi.org/10.31338/uw.9788323566366.pp.13-24