Miasto. Uniwersytet. Literaturoznawstwo. Poznań lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku jako przestrzeń działania członków Koła Polonistów – EBOOK

Książka opowiada o grupie filologów z poznańskiego Koła Polonistów. Prezentuje rozmaite typy ich aktywności – publicznej i prywatnej, instytucjonalnej i pozainstytucjonalnej, uniwersyteckiej i pozauniwersyteckiej – podejmowane w przestrzeni miejskiej międzywojennego Poznania.

Przedmiotem badań autorki jest trudna do zdefiniowania relacja między miastem, uniwersytetem oraz literaturoznawstwem, praca ma stanowić mikronarracyjny przyczynek do kulturowej historii nauki o literaturze. Analiza środowiska poznańskiego Koła Polonistów pozwala także rozeznać się w funkcjonowaniu jednej z lokalnych grup inteligencji polskiej w okresie jej dynamicznej modernizacji, przechodzenia od wzorów przednowoczesnych do sposobu działania typowego dla nowoczesnej warstwy ludzi wykształconych.

Publikacja na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC BY 3.0 PL) (pełna treść wzorca dostępna pod adresem: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode).

Rozprawa Adeli Kobelskiej jest przedsięwzięciem pionierskim i szczególnie ważnym dla wydobywania historycznych przesłanek polskiej teorii literatury oraz wiedzy o kulturze. Jest także istotnym wkładem w antropologię nowoczesnego miasta na ziemiach polskich. (…) Niewiele jest u nas prac o podobnym zamyśle. Autorka posiada – nazwę to tak – „wyobraźnię sferyczną”, co jest potrzebne dla odkrywania i analizy homologii systemów oraz budowania „sferycznych” modeli. Modele te, w zgodzie z założeniami autorki, nie mają pretensji do uniwersalności, są socjohistorycznie skonkretyzowane, są „swoiste”, przybliżają istotę opisywanej rzeczywistości. Ważne jest, że są to modele „w ruchu”, którego kulturowa trajektoria jest dobrze opisana i uzasadniona, a wyznaczają tę trajektorię procesy konstytuujące nowoczesne miasto, nowoczesny uniwersytet i nowoczesne literaturoznawstwo.
Prof. dr hab. Roch Sulima

Udane połączenie starannie przemyślanych opcji teoretycznych z pieczołowicie zgromadzonym materiałem historycznym sprawia, że praca stanowi przykład kulturoznawczej praktyki badawczej wysokiej próby. Tym owa fuzja istotniejsza, że nieczęsto wszak zaglądamy do archiwów – raczej o nich (co mniej pracochłonne i łatwiejsze) „teoretyzujemy”. (…) Autorka znakomicie łączy dociekliwość historyczną z kompetencją teoretyczną obejmującą koncepcje nowoczesnego życia (które było przede wszystkim – by przywołać tytuł zapomnianej książki Marcina Czerwińskiego – „życiem po miejsku”). Wskazując na specyfikę Poznania w kontekście dużych miast byłego zaboru rosyjskiego i austriackiego, w tym na solidną poniemiecką infrastrukturę, stosunkową zamożność ograniczającą aspiracje emancypacyjne i na silną identyfikację mieszkańców z miastem, podkreśla, iż modernizację miejskiego życia chce badać zarówno w aspekcie globalnym, jak i lokalnym.
Prof. dr hab. Anna Zeidler-Janiszewska