Słowa klucze. Różne języki – różne kultury (PDF)

Prezentowana książka to pierwszy pełny przekład polski Understanding Cultures through Their Key Words. English, Russian, Polish, German, and Japanese, wydanej przez Oxford University Press w 1997 roku, będącej próbą przekrojowego spojrzenia na kulturę (tradycje, wartości, sposób myślenia o świecie) różnych grup etnicznych poprzez języki używane przez te grupy. Najważniejsze założenie tej książki, jak i innych etnolingwistycznych książek Anny Wierzbickiej, jest takie, że kultura danego narodu odzwierciedla się w jego języku i że objaśniając kluczowe słowa danej kultury możemy zrozumieć tę kulturę.

Książka zainteresuje studentów kierunków filologicznych i kulturoznawstwa, a także innych kierunków humanistycznych; z powodzeniem będzie ona służyć jako podręcznik akademicki.

Zobacz inne publikacje w serii: Communicare – historia i kultura »

Anna Wierzbicka – światowej sławy polska lingwistka od ponad 30 lat mieszkająca w Australii i wykładająca w Australian National University (Canberra, Australia), twórczyni oryginalnej szkoły semantyki. Doctor honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

Autorka licznych książek i artykułów naukowych pisanych w języku polskim i angielskim, tłumaczonych na wiele języków, publikowanych w znanych zachodnich wydawnictwach. W języku polskim ukazały się m.in.: Język – umysł – kultura (1999), Co mówi Jezus? Objaśnienia przypowieści ewangelicznych w słowach prostych i uniwersalnych (2002), Jak można mówić o Trójcy Świętej w słowach prostych i uniwersalnych (2004), Semantyka: jednostki elementarne i uniwersalne (2006).

Teoria semantyczna Anny Wierzbickiej opiera się na założeniu, że istnieją w ludzkim umyśle pojęcia proste, niedefiniowalne (zrozumiałe same przez się), za pomocą których da się wyeksplikować wszystkie inne (pojęcia semantycznie złożone), i że mają one status wrodzonych wielkości uniwersalnych, tj. posiadających dokładne odpowiedniki znaczeniowe we wszystkich językach świata.
W książce Słowa klucze. Różne języki – różne kultury Autorka wyraża [...] przekonanie, że języki naturalne stanowią najlepsze, najskuteczniejsze narzędzie poznawania kultur różnych grup etnicznych władających tymi językami, że słownictwo poszczególnych języków odzwierciedla obyczaje i zwyczaje społeczeństw, postawy, wartości, ideały ludzi, ich sposób myślenia o świecie. [...]
Słowa-klucze to wyrazy powszechnie używane w danym języku, mające znaczącą frekwencję w danym podsystemie pojęciowym (np. dotyczącym emocji czy sądów moralnych), konstytuujące związki frazeologiczne, występujące często w przysłowiach, powiedzonkach, popularnych pieśniach lub tytułach utworów literackich.
Z recenzji Macieja Grochowskiego

Jednolitość ujęcia [...] polega nie tylko na metodologii, ale także kompozycji i toku analizy, w którym znajduje się miejsce na bogatą dokumentację tekstową, cytaty ze słowników i utworów literackich, a także tabelaryczne zestawienia formuł semantycznych, służących precyzyjnej eksplikacji znaczeń.
Z recenzji Jerzego Bartmińskiego