O mówieniu, języku i pewnych przejawach kulturowej codzienności (EBOOK)

Publikacja dotyczy polskiej kulturowej codzienności w ostatnich latach. Zawiera analizy i interpretacje takich zjawisk, jak Strajki Kobiet, mowa nienawiści, hejt, poetyka memów czy dyskurs przywódczy, rozważania o narracji w prozie Andrzeja Stasiuka i mowie noblowskiej Olgi Tokarczuk oraz analizę użycia feminatywów i oznaczeń niebinarności w polszczyźnie. W książce znalazły się także refleksje na temat teorii znaku i przekładu intersemiotycznego.

******

On Speaking, Language and Certain Manifestations of Cultural Everyday Life

The publication concerns Polish cultural everyday life in recent years. It contains analyses and interpretations of such phenomena as: Polish Women's Strike, hate speech, hate, the poetics of memes, leadership discourse, reflections on the narrative in Andrzej Stasiuk's prose and Olga Tokarczuk's Nobel speech, as well as the analysis of the use of feminatives and non-binary determinations in Polish. The book also includes reflections on sign theory and intersemiotic translation.

Keywords: semiotics, discourse, contemporary Polish culture, intersemiotic translation, sign.

Semiotyka ma w sobie uwodzicielską moc. W rozchwianym i kruchym świecie, na wielu poziomach jego istnienia, staje się poznawczym, użytecznym w porządkowaniu różnorodnych doświadczeń zapleczem. Semiotyka umożliwia nadawanie spójności tam wszędzie, gdzie nieporządek wydaje się na początku jedyną „gramatyką” sensu. Semiotyka odsyła od tego, co powierzchowne – do tego, co mieści się głębiej lub może się mieścić głębiej. Język, podmiot komunikacji, tekst, dyskurs, znaczenie, wreszcie znak wyznaczają topografię uwagi badacza. […] Tom jest zbiorem artykułów, które łączy namysł nad znakiem, nad doświadczeniem potocznym, nad kulturą. Nie ma – poza Zbigniewem Klochem – badacza w Polsce, dla którego tak ważne byłoby połączenie refleksji semiotycznej i doświadczenia potoczności. Jest to tradycja sięgająca korzeniami do Mitologii Rolanda Barthesa, do ustaleń Romana Jakobsona, Jurija Łotmana i Borysa Uspieńskiego. Mamy do czynienia z wartościową monografią.
Z recenzji dr. hab. Marka Kaźmierczaka, prof. UAM

Jeśli koniecznie trzeba zaklasyfikować książkę Zbigniewa Klocha, to przede wszystkim będzie to praca z zakresu semiotyki. Ale przecież także socjologii, politologii, psychologii, medioznawstwa, historii idei i literaturoznawstwa, kulturoznawstwa (kultura codzienności). Ten ostatni segment, obok semiotycznego, zapewne jest tu najważniejszy. Namysł nad kulturą, która nie tworzy systemu, a realizuje się w praktyce, w działaniu. Nad kulturą w epoce Internetu, a więc szybkiego przebiegu obrazów i słów, komentujących, inspirujących, walczących. W wielu kwestiach monografia ta jest odkrywcza, bo dotyka tematów gorących, zdarzeń, których jesteśmy świadkami, jest przy tym mocno oparta na metodzie badań semiotycznych i nie odżegnuje się od [innych] inspiracji. Mamy tu nawiązania do Rocha Sulimy, Jurija Łotmana, Ferdinanda de Saussure’a i wielu innych. Pojawiają się autorytety literackie, a więc Olga Tokarczuk i Andrzej Stasiuk, wreszcie psychiatra i pisarz Antoni Kępiński. […] Rozważania autora nie pozostawiają nas obojętnymi.
Z recenzji prof. dr. hab. Piotra Mitznera

Zbigniew Kloch – profesor dr hab., pracownik Wydziału „Artes Liberales” UW i były wieloletni pracownik Instytutu Badań Literackich PAN. Autor prac z zakresu historii i teorii literatury, wiedzy o komunikacji społecznej, semiotyki i semiotyki kultury, teorii znaku. Opublikował m.in.: Poezja pierwszej wojny. Tradycja i konwencje (Wrocław 1985, Ossolineum), Spory o język (Warszawa 1995, Wydawnictwo IBL), Odmiany dyskursu. Semiotyka życia publicznego w Polsce po 1989 roku (Wrocław 2006, Monografie Fundacji Nauki Polskiej), Kultura doświadczenia codziennego. Semiotyczne aspekty codzienności (Warszawa 2014, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego). Obecnie zajmuje się marginaliami dzisiejszej kultury i przemianami, jakie nastąpiły w kulturze polskiej w ostatnim trzydziestoleciu. Autor prac o współczesnym dyskursie publicznym i strategiach komunikacyjnych w mowie polskich polityków.