Leśmian (nie)przekładalny. Wybrane problemy tłumaczenia poezji Bolesława Leśmiana na języki czeski, ukraiński, słowacki i rosyjski (EBOOK)

W tym interdyscyplinarnym studium, które łączy komparatystykę literacką i translatologię, autorka analizuje przekłady poezji Bolesława Leśmiana na języki czeski, słowacki, rosyjski i ukraiński. Szczegółowo bada kluczowe wyzwania translatorskie, takie jak leśmianizmy, neologizmy, metaforyka, poetyka negatywna oraz specyficzne kategorie czasu i przestrzeni, które kształtowały twórczość poety. Publikacja wyróżnia się wprowadzeniem teorii transpozycji jako narzędzia do rozwiązywania problemu nieprzekładalności oraz praktycznymi rekomendacjami dla tłumaczy. Wypełnia istotną lukę w badaniach nad recepcją Leśmiana w językach słowiańskich, szczególnie czeskim, słowackim i ukraińskim, które dotąd były marginalizowane.

******

Leśmian Untranslatable. Selected Problems of Translating Bolesław Leśmian's poetry into Czech, Ukrainian, Slovak and Russian

In this interdisciplinary study, which combines literary comparative studies and translatology, the author analyses the translations of Bolesław Leśmian’s poetry into Czech, Slovak, Russian and Ukrainian. She examines in detail key translation challenges, such as so-called leśmianisms, neologisms, metaphors, negative poetics and the specific categories of time and space that shaped poet’s works. The publication is notable for its introduction of transposition theory as a tool to solve the problem of untranslatability and practical recommendations for translators. It fills an important gap in research on the reception of Leśmian in Slav languages, especially in Czech, Slovak and Ukrainian, which have so far been marginalized.

Keywords: Bolesław Leśmian, translation, comparative studies, Slav languages, translation studies.

Należy podkreślić, że niezwykle rzadko spotyka się badaczy z sukcesem podejmujących interdyscyplinarne studia przekładoznawcze, oparte na tekstach docelowych napisanych w aż czterech językach. Dzięki kompetencjom w zakresie posługiwania się językami obcymi Autorka była w stanie dojść do wniosków, których sformułowanie nie byłoby możliwe na podstawie przekładu dokonywanego na jeden lub dwa języki. W tym kontekście monografia Magdaleny Ukrainets stanowi dzieło wybitne na tle innych publikacji przekładoznawczych, komparatystycznych czy literaturoznawczych. Publikacja ta jest niewątpliwie studium, które zainteresuje nie tylko leśmianoznawców, literaturoznawców, przekładoznawców, komparatystów czy lingwistów, ale też studentów polonistyki, translatoryki, slawistyki oraz pasjonatów twórczości Bolesława Leśmiana.
Z recenzji prof. Hanny Makurat-Snuzik

Dr Magdalena Ukrainets (ur. 1992) – absolwentka polonistyki i bohemistyki na Uniwersytecie Warszawskim, w 2023 roku obroniła z wyróżnieniem pracę doktorską dotyczącą przekładów utworów Bolesława Leśmiana na języki zachodnio- i wschodniosłowiańskie. Pisze teksty literackie. Tłumaczy z języka czeskiego, słowackiego, ukraińskiego i rosyjskiego.