Stosunki międzynarodowe. Antologia tekstów źródłowych. Tom 1: Korzenie dyscypliny – do 1989 roku

Antologia tekstów źródłowych pochodzących z kluczowych dla stosunków międzynarodowych publikacji, które kształtowały tę dyscyplinę nauki do 1989 roku, w większości po raz pierwszy przetłumaczonych na język polski. Zbiór otwiera tekst Edwarda H. Carra z 1939 roku dotyczący porażki liberalnego ładu w dwudziestoleciu międzywojennym, a kończy praca z 1988 roku autorstwa Roberta D. Putnama wyjaśniająca logikę gier dwupoziomowych. Układ chronologiczny pozwala śledzić rozwój nauki w dziedzinie stosunków międzynarodowych.

Doboru tekstów dokonano na podstawie szerokich konsultacji w środowisku badaczy stosunków międzynarodowych z całej Polski, którzy zostali również zaproszeni do współpracy jako tłumacze, co zapewniło wysoką jakość przekładów często skomplikowanych tekstów.

W efekcie współpracy wielu osób powstała wyjątkowa publikacja dydaktyczno-naukowa, umożliwiająca nie tylko lekturę i interpretację najważniejszych tekstów dotyczących stosunków międzynarodowych, lecz także dyskusję na ich temat, zarówno podczas zajęć ze studentami, jak i w toku pracy naukowej. To elementarz – niezbędny w poznaniu początków, historii, tożsamosci i kierunków rozwoju tej dyscypliny.

******

International Relations. An Anthology of Source Texts. Volume 1: The Roots of the Discipline – to 1989

An anthology of source texts from key publications for international relations that shaped this discipline until 1989, most of which are translated into Polish for the first time. The collection includes the texts of Hans J. Morgenthau, Karl W. Deutsch, Raymond Aron, Graham T. Allison, Stanley Hoffmann, Alexander E. Wendt, Kenneth N. Waltz, Immanuel Wallerstein, Hedley Bull, Morton A. Kaplan, Robert Jervis, Joseph S. Nye, Peter Gourevitch, Robert Gilpin, Susan Strange, Robert Cox, Stephen D. Krasner, Johan Galtung, Ernst B. Haas, James Rosenau, Martin Wight, Michael W. Doyle and Robert O. Keohane.

Keywords: international relations, theory of international relations, state, system.

Znajdują się tu teksty odnoszące się do płaszczyzny politycznej, bezpieczeństwa, kulturowej i ekonomicznej. Takie, które poruszają się na poziomie ogólnym i te sięgające do jakiegoś przypadku, by na jego przykładzie pokazać podejście autora lub użyteczność konkretnego narzędzia. I takie, które rozważają sens wyodrębniania i podstawy dyscypliny. […] oceniam ten dobór tekstów wysoko, odpowiada bowiem dokładnie na potrzeby realizowane przez tego typu antologie.
Z recenzji prof. dr hab. Elżbiety Stadtmüller, Uniwersytet Wrocławski

Przed nami 29 tekstów, w większości po raz pierwszy tłumaczonych. Wspaniałe ułatwienie dla studentów. Niestety klasykami okazują się prawie sami mężczyźni. Dobrze, że za antologię zabrały się kobiety.
Prof. dr hab. Grażyna Michałowska, Uniwersytet Warszawski

Trudno uwierzyć, że nie mieliśmy tych tekstów wcześniej. Do momentu pojawienia się pierwszego tomu tej antologii przetłumaczono teksty tylko czterech autorów z podstawowego spisu lektur sprzed 1989 roku: Morgenthaua, Arona, Wallersteina i Waltza. Zgłębiając pierwszy tom, czytelnik spotka się z przeszłością, która w pewnym sensie ominęła polską akademię. Przestudiowanie tej historii pozwoli na lepsze zrozumienie źródeł obecnych debat. Antologia stanowi w tym sensie przełomowy moment w polskiej nauce o stosunkach międzynarodowych. Bardzo dobre tłumaczenia i tytaniczny wysiłek redakcyjny nie mają sobie równych na rynku wydawniczym w tej dziedzinie.
Prof. Xymena Kurowska, Central European University

Skomponowana z rozległą wiedzą i wspaniałą precyzją ta obszerna antologia zbiera zasadnicze stanowiska i idee całej dyscypliny. Podkreśla ona odkrywczość wczesnych debat i ich wpływ na młodą jeszcze dziedzinę stosunków międzynarodowych.
Prof. Krzysztof Pelc, McGill University

Dr hab. Hanna Schreiber, adiunktka na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW. Zajmuje się problematyką interdyscyplinarności w badaniach naukowych oraz antropologicznym i socjologicznym podejściem do stosunków międzynarodowych. Obszarem jej zainteresowań badawczych są UNESCO i zagadnienia dziedzictwa kulturowego. Kieruje grantem NCN poświęconym zastosowaniu analizy instytucjonalnej Elinor Ostrom do międzynarodowych reżimów dziedzictwa. Autorka m.in.:
H. Schreiber, Squaring the Circle? In Search of the Characteristics of the Relationship between Intangible Cultural Heritage, Museums, Europe and the EU, „Volkskunde” 2020, nr 3, s. 357–372;
H. Schreiber, Article 18. Programmes, Projects and Activities for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage, [w:] J. Blake, L. Lixinski (red.), The 2003 UNESCO Intangible Heritage Convention. A Commentary, Oxford – New York 2020, s. 329–348;
H. Schreiber (red.), Niematerialne dziedzictwo kulturowe. Doświadczenia w ochronie krajów Europy Środkowej i Wschodniej oraz Chin – 10-lecie wejścia w życie Konwencji UNESCO z 2003 roku w perspektywie zrównoważonego rozwoju, Warszawa 2017.


Dr hab., prof. UW Anna Wojciuk pracuje na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW, prowadziła badania m.in. na Harvard University, Columbia University, Cornell University, Braudel Fellow w European University Institute we Florencji. Naukowo zajmuje się teorią stosunków międzynarodowych, a zwłaszcza wpływem idei i ideologii politycznych na zachowania państw na arenie międzynarodowej. Autorka m.in.:
A. Wojciuk, Balancing is in the Eye of the Beholder. Explaining the Critical Case of Late Imperial China, „The Chinese Journal of International Politics” 2021, nr 14/4, s. 530–553;
A. Wojciuk, Empires of Knowledge in International Relations. Education and Science as Sources of Power for the State, London 2018;
J. Czaputowicz, A. Wojciuk, International Relations in Poland. 25 Years after the Transition to democracy, London 2017.

Kenneth N. Waltz , https://orcid.org/
Człowiek, państwo i wojna. Analiza teoretyczna
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.82-95

Martin Wight , https://orcid.org/
De systematibus civitatum
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.228-245

Peter Gourevitch , https://orcid.org/
Drugi obraz odwrócony: międzynarodowe źródła polityki wewnętrznej
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.304-325

Robert D. Putnam , https://orcid.org/
Dyplomacja i polityka wewnętrzna: logika gier dwupoziomowych
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.484-501

Robert G. Gilpin, https://orcid.org/
Ekonomia polityczna stosunków międzynarodowych
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.445-464

Graham T. Allison , https://orcid.org/
Istota decyzji. Wyjaśniając kubański kryzys rakietowy
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.152-165

Edward H. Carr , https://orcid.org/
Kryzys dwudziestolecia 1919–1939. Wstęp do badań nad stosunkami międzynarodowymi
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.25-37

Michael W. Doyle , https://orcid.org/
Liberalizm i polityka międzynarodowa
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.386-401

Immanuel Wallerstein, https://orcid.org/
Nowoczesny system-świat. Kapitalistyczne rolnictwo oraz narodziny europejskiej gospodarki-świata w XVI w.
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.181-195

Susan Strange, https://orcid.org/
Państwa i rynki
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.465-483

Robert O. Keohane , https://orcid.org/
Po hegemonii: współpraca i spór w światowej ekonomii politycznej
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.373-385

Raymond Aron , https://orcid.org/
Pokój i wojna między narodami (teoria)
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.96-122

Hans J. Morgenthau , https://orcid.org/
Polityka między narodami
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.38-52

James Rosenau , https://orcid.org/
Preteorie i teorie polityki zagranicznej
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.133-151

Alexander E. Wendt , https://orcid.org/
Problem relacji podmiot sprawczy–struktura w teorii stosunków międzynarodowych
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.414-430

Robert Cox , https://orcid.org/
Produkcja, władza i porządek światowy
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.431-444

Ernst B. Haas , https://orcid.org/
Przekroczyć państwo narodowe. Funkcjonalizm i organizacje między narodowe
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.123-132

Robert O. Keohane , https://orcid.org/
Joseph S. Nye, https://orcid.org/
Siła i współzależność
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.246-267

Hedley Bull , https://orcid.org/
Społeczeństwo anarchiczne. Studium ładu w polityce światowej
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.210-227

Stanley Hoffmann , https://orcid.org/
Stosunki międzynarodowe: amerykańska nauka społeczna
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.268-288

Kenneth N. Waltz , https://orcid.org/
Struktura teorii stosunków międzynarodowych
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.326-339

Johan Galtung , https://orcid.org/
Strukturalna teoria imperializmu
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.166-180

Stephen D. Krasner , https://orcid.org/
Strukturalne przyczyny i konsekwencje reżimów: reżimy jako zmienne pośredniczące
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.355-372

Morton A. Kaplan , https://orcid.org/
System i proces w polityce międzynarodowej
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.52-66

Stephen M. Walt , https://orcid.org/
Tworzenie sojuszy i równowaga sił na świecie
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.402-413

Robert Jervis , https://orcid.org/
Właściwe i błędne postrzeganie w polityce międzynarodowej
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.196-209

Robert G. Gilpin, https://orcid.org/
Wojna i zmiana w polityce światowej
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.340-354

Karl W. Deutsch , https://orcid.org/
Wspólnota polityczna na obszarze północnoatlantyckim: doświadczenia historyczne w organizacji stosunków międzynarodowych
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.67-81

Robert Jervis , https://orcid.org/
Współpraca w warunkach dylematu bezpieczeństwa
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.289-303

Hanna Schreiber, https://orcid.org/
Anna Wojciuk, https://orcid.org/
Wstęp
https://doi.org/10.31338/uw.9788323535805.pp.15-24