Informacje o publikacji
| Wydanie: | 1 |
| Miejsce i rok wydania: | Warszawa 2025 |
| Język publikacji: | polski |
| ISBN/ISSN: | 978-83-235-7036-3 |
| EAN: | 9788323570363 |
| Sposób publikacji: | PDF |
| Typ publikacji: | Praca naukowa |
| DOI: | https://doi.org/10.31338/uw.9788323570363 |
Autor proponuje fragmentaryczne spojrzenie na mapę artystycznej Europy w epoce oświecenia. Śledzi przemieszczanie się twórców, głównie malarzy, pomiędzy różnymi ośrodkami, tropi motywacje migracji, wydobywa znaczenie przybyszów dla rozkwitu „narodowych” szkół w różnych krajach europejskich. Rysuje mapę innego Grand Tour – „wielkiej podróży” artystów poszukujących ważnych, prestiżowych zleceń i zarobku, ale także nowych wrażeń, wzorów i inspiracji, wartościowej edukacji czy wreszcie dobrego towarzystwa. Szkic sieci relacji na owej mapie może stanowić ważny element w refleksji nad narodzinami nowoczesnej kultury europejskiej.
******
Europe on the Move. Art Wanderings in the Age of Enlightenment
The author proposes a fragmentary look at the map of artistic Europe in the Enlightenment. He follows the movements of artists, mainly painters, between different centres, traces motivations behinds migrations, draws out the importance of newcomers for the flourishing of “national” schools in various European countries. He paints the map of a different “Grand Tour” – a journey during which artists sought important, prestigious commissions and earnings as well as new impressions, models and inspiration, valuable education and good company. A sketch of the network of relationships on this map can be an important element in reflection on the birth of modern European culture.
Keywords: the Enlightenment, modernity, Europe, travels, mobility, painters, artists.
******
Europe on the Move. Art Wanderings in the Age of Enlightenment
The author proposes a fragmentary look at the map of artistic Europe in the Enlightenment. He follows the movements of artists, mainly painters, between different centres, traces motivations behinds migrations, draws out the importance of newcomers for the flourishing of “national” schools in various European countries. He paints the map of a different “Grand Tour” – a journey during which artists sought important, prestigious commissions and earnings as well as new impressions, models and inspiration, valuable education and good company. A sketch of the network of relationships on this map can be an important element in reflection on the birth of modern European culture.
Keywords: the Enlightenment, modernity, Europe, travels, mobility, painters, artists.
[…] to przystępny, wciągający i dobrze napisany esej, który przez pryzmat fenomenu podróży analizuje specyfikę malarstwa i kultury Europy wieku Oświecenia. W centrum uwagi znajdują się więc podróże (a raczej: pobyty) artystyczne do europejskich centrów o różnej długości i charakterze, odbywane podczas nich spotkania, kontakty, które je umożliwiły i – przede wszystkim – ich dalekosiężny wpływ na sztukę i kulturę. Punktem odniesienia autora są klasyczne syntezy sztuki, malarstwa i kultury, w których kulturotwórczemu fenomenowi podróży poświęcono zbyt mało miejsca lub nie poruszono go wcale. Książka – pomyślana jako wstępny szkic i propozycja nowego spojrzenia – ma na celu tę lukę zapełnić. Punktem wyjścia każdego rozdziału są wybrane ośrodki – Rzym, Londyn, Sztokholm, Drezno, Wiedeń, Zurych, Warszawa oraz przyciągające europejskie elity miejscowości rodzącej się turystyki (Alpy i centra uzdrowiskowe) – które omawiane są z perspektywy przewijających się przez nie cudzoziemców, przede wszystkim malarzy.
Z recenzji dr hab. Ewy Manikowskiej
Autor zabiera nas w podróż z Rzymu na zachód do Londynu, na północ do Sztokholmu i na wschód do Warszawy – w dali majaczy Petersburg – przez Drezno, Wiedeń, Zurych i kilka innych miejscowości, pokazując je nie tylko jako miejsca recepcji paryskich czy rzymskich nowości, ale również jako centra, gdzie powstają dzieła otwierające nowe pespektywy, które zyskają rangę wzorów i będą przetwarzane wszędzie indziej. Widziana przez Andrzeja Pieńkosa sztuka oświecenia jawi się jako sztuka zasadniczo i niezbywalnie europejska jeszcze przed pojawieniem się neoklasycyzmu. Właściwie można było tego oczekiwać, gdyż sztuka ta przenosi tematykę wyjściowo religijną, pogańską (mitologiczną) i chrześcijańską na teren świecki, co czyniąc, zastępuje jedność wspólnej wiary zniszczoną przez reformację i dwa wieki wojen religijnych jednością pochodną wobec wspólnego wszystkim elitom kultu pospołu Rzymu (a potem Grecji) i natury. Albo inaczej: zastępuje christianitas przez Europę. W malarstwie spowoduje to sięgnięcie po tematy historyczne i po pejzaż. Żywe i ciekawe udowodnienie tego w oparciu o obszerny materiał, a tym samym unieważnienie monocentrycznego i frankocentrycznego obrazu sztuki oświecenia pozostaje zasługą autora […] książki.
Z recenzji prof. dr. hab. Krzysztofa Pomiana
Z recenzji dr hab. Ewy Manikowskiej
Autor zabiera nas w podróż z Rzymu na zachód do Londynu, na północ do Sztokholmu i na wschód do Warszawy – w dali majaczy Petersburg – przez Drezno, Wiedeń, Zurych i kilka innych miejscowości, pokazując je nie tylko jako miejsca recepcji paryskich czy rzymskich nowości, ale również jako centra, gdzie powstają dzieła otwierające nowe pespektywy, które zyskają rangę wzorów i będą przetwarzane wszędzie indziej. Widziana przez Andrzeja Pieńkosa sztuka oświecenia jawi się jako sztuka zasadniczo i niezbywalnie europejska jeszcze przed pojawieniem się neoklasycyzmu. Właściwie można było tego oczekiwać, gdyż sztuka ta przenosi tematykę wyjściowo religijną, pogańską (mitologiczną) i chrześcijańską na teren świecki, co czyniąc, zastępuje jedność wspólnej wiary zniszczoną przez reformację i dwa wieki wojen religijnych jednością pochodną wobec wspólnego wszystkim elitom kultu pospołu Rzymu (a potem Grecji) i natury. Albo inaczej: zastępuje christianitas przez Europę. W malarstwie spowoduje to sięgnięcie po tematy historyczne i po pejzaż. Żywe i ciekawe udowodnienie tego w oparciu o obszerny materiał, a tym samym unieważnienie monocentrycznego i frankocentrycznego obrazu sztuki oświecenia pozostaje zasługą autora […] książki.
Z recenzji prof. dr. hab. Krzysztofa Pomiana
